อย.เตือน! กลุ่มยาเป็นพิษต่อไต ที่หากใช้ไม่สมเหตุสมผล เสี่ยงไตวาย
เนื่องในวันที่ 13 มีนาคม วันไตโลก หรือ World Kidney Day สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา หรือ อย เผยกลุ่มยาที่หากใช้มากเกินไป หรือ ไม่สมเหตุสมผล หรือ ยาชุดผิดกฎหมาย ไม่ควรใช้ เสี่ยงเป็นพิษต่อไต และการป้องกันเลี่ยงอย่างไรไม่ให้ ป่วยโรคไตจากการใช้ยา
สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) เผยในปัจจุบันผู้ป่วยเป็นโรคไตมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นทุกปี หนึ่งในสาเหตุการเกิดโรค คือ ปัญหาการใช้ยาอย่างไม่สมเหตุผล โดยกลุ่มยาที่อาจส่งผลต่อไต หากใช้พร่ำเพรื่อ เช่น

- ยาต้านจุลชีพบางชนิด (เมื่อใช้ขนาดสูงและไม่ได้ปรับขนาดยาตามการทำงานของไต) เช่น อะไซโคลเวียร์ (Acyclovir) , โคไตรม๊อกซาโชล (co-trimoxazole)
- ยาชุดผิดกฎหมายที่มักมียาที่เป็นพิษต่อไตอย่างสเตียรอยด์หรือยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์รวมอยู่
- ผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ที่ไม่ได้ขึ้นทะเบียน ซึ่งมักลักลอบใส่สารที่อันตรายยาไม่เหมาะสม สุ่มเสี่ยงที่จะทำให้ผู้บริโภคได้รับอันตรายต่อไต
นอกจากยาดังกล่าวข้างต้นแล้วยังมีผลิตภัณฑ์ที่แอบอ้างสรรพคุณว่าบำรุงไตหรือล้างไต ซึ่งไม่สามารถโฆษณาสรรพคุณนี้ได้ถือว่าผิดกฎหมาย ผลิตภัณฑ์เหล่านี้แม้จะไม่ได้เป็นพิษต่อไตโดยตรง แต่อาจสร้างปัญหาได้ เพราะจะทำให้ผู้ป่วยละเลยการดูแลไต จนโรคลุกลามได้
ส่วนการสังเกตอาการโรคไตนั้น วิธีที่ได้ผลชัดเจนที่สุดคือการเจาะเลือดตรวจ แต่เราสามารถสังเกตอาการสัญญาณเตือนโรคไตได้ ดังนี้ เหนื่อยง่าย บวม ปวดสีข้างด้านหลัง ปัสสาวะน้อยมากหรือปัสสาวะมีฟอง แต่เพื่อให้มั่นใจควรทำการเจาะเลือด เพื่อตรวจการทำงานของไต
การป้องกันการเกิดโรคไตจากการใช้ยา
- หลีกเลี่ยงการใช้ยาโดยไม่จำเป็น โดยเฉพาะยาแก้ปวดอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์
- หลีกเลี่ยงการใช้ยาเอง แนะนำปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนใช้ยา
- ไม่เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ยา อาหารเสริมหรือยาจากสมุนไพรที่ผิดกฎหมายไม่ได้ขึ้นทะเบียน โอ้อวดสรรพคุณ รวมถึงยาชุด
การใช้ยาควรอยู่ภายใต้การกำกับดูแลของบุคลากรทางการแพทย์ โดยเฉพาะแพทย์หรือเภสัชกรอย่างเคร่งครัด กรณีศึกษาความรู้ด้วยตนเองแล้วหาซื้อยามากินเองอาจจะเกิดผลเสียต่อร่างกายได้