นักวิทยาศาสตร์ 3 คน อเลน แอสเปกต์, จอห์น เอฟ. คลาวเซอร์ และแอนตัน เซลินเกอร์ เป็นผู้ที่ได้รับ “รางวัลโนเบลสาขาฟิสิกส์” ประจำปี 2022 นี้ร่วมกัน สำหรับความสำเร็จของพวกเขาในด้านกลศาสตร์ควอนตัม (Quantum Mechanics) ซึ่งเป็นการศึกษาพฤติกรรมของอนุภาคและอะตอม
ทั้งสามคนได้รับรางวัลจากการศึกษาสิ่งที่เรียกว่า “การพัวพันเชิงควอนตัม (Quantum Entanglement)” ซึ่งเป็นปรากฏการณ์ประหลาดเมื่ออนุภาค 2 อนุภาคที่อยู่ไกลกัน กลับมีพฤติกรรมเสมือนว่าเป็นหนึ่งเดียวกัน และส่งผลต่อกันและกันได้
ไขความลับวิวัฒนาการมนุษย์ นักวิทย์สวีเดนคว้า “โนเบลสาขาการแพทย์”
นักวิทย์ญี่ปุ่นไขปริศนาพันล้านปี “ชีวิต” มาจากไหน เกิดขึ้นได้อย่างไร?
"พายุบนโลกจะน่ากลัวขึ้นเรื่อย ๆ" หลังโลกร้อนทำมหาสมุทรอุ่นเกินไป
นี่เป็นหนึ่งในหัวข้อที่มีการถกเถียงกันมากที่สุดของการศึกษากลศาสตร์ควอนตัม โดย อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ นักฟิสิกส์ผู้ยิ่งใหญ่ตลอดกาล เคยอธิบายเกี่ยวกับการพัวพันเชิงควอนตัมไว้ว่าเป็น “พฤติกรรมระยะไกลที่น่ากลัว” และมองว่า เป็นเรื่องที่อาจเกิดแต่ในทฤษฎีเท่านั้น
แต่การทดลองโดยนักฟิสิกส์ทั้งสามคนได้แสดงให้เห็นแล้วว่า การพัวพันเชิงควอนตัมนั้นเป็นเรื่องจริง ไม่ใช่แค่เรื่องในทางทฤษฎี และราชบัณฑิตยสถานแห่งสวีเดนได้ยกย่องการค้นพบของทั้งสามคนไว้ว่าเป็น “การวางรากฐานสำหรับยุคใหม่ของเทคโนโลยีควอนตัม”
คณะกรรมการผู้มอบโนเบลกล่าวว่า นักวิทย์ทั้งสามคนได้รางวัลนี้ร่วมกันจากการมีส่วนร่วมในการศึกษาการพัวพันเชิงควอนตัวที่ต่างกัน โดยคลาวเซอร์เป็นผู้ที่พัฒนาต่อยอดทฤษฎีการพัวพันเชิงควอนตัม แอสเปกต์เป็นผู้ดำเนินการทดลองภาคปฏิบัติที่สามารถปิดช่องโหว่ในทฤษฎีเหล่านั้นได้ ขณะที่เซลินเกอร์ได้แสดงการนำองค์ความรู้เรื่องการพัวพันเชิงควอนตัมมาใช้กับ “การเคลื่อนย้ายเชิงควอนตัม (Quantum Teleportation)” ที่ช่วยให้สามารถส่งข้อมูลในระยะทางไกลได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัย หรือการสื่อสารเชิงควอนตัม (Quantum Communication)
การพัวพันเชิงควอนตัมนั้นสามารถนำไปปรับใช้ได้กับเทคโนโลยีหลายประเภท เช่น คอมพิวเตอร์ควอนตัม (Quantum Computer) ซึ่งมีความสามารถในการคำนวณที่สูงกว่าคอมพิวเตอร์ทั่วไปมาก ซึ่งจะส่งผลให้งานในอุตสาหรรมเทคโนโลยี วิทยาศาสตร์ การแพทย์ การพยากรณ์กากาศแม่นยำ หรือการคำนวณยาก ๆ ใด ๆ ก็ตาม จะเป็นไปได้ง่ายและเร็วขึ้น
เดวิด ฮาวิแลนด์ ประธานคณะกรรมการโนเบลสาขาฟิสิกส์กล่าวว่า การพัวพันเชิงควอนตัมคือการสร้างข้อมูลร่วมกันระหว่างโฟตอนสองตัวที่ไม่ได้อยู่ใกล้กัน “ช่วยให้เราทำสิ่งต่าง ๆ เช่น การสื่อสารที่เป็นความลับ ในรูปแบบที่ไม่เคยทำได้มาก่อน”
ขณะที่ อีวา โอลส์สัน สมาชิกของคณะกรรมการโนเบลกล่าวว่า “ข้อมูลเชิงควอนตัมมีนัยยะกว้าง และอาจมีนัยยะในด้านต่าง ๆ เช่น การถ่ายโอนข้อมูลที่ปลอดภัย คอมพิวเตอร์ควอนตัม และเทคโนโลยีการตรวจจับ ... การศึกษานี้ได้เปิดประตูสู่อีกโลกหนึ่ง”
เซลินเกอร์ จากมหาวิทยาลัยเวียนนา ออสเตรีย หนึ่งในผู้ได้รับรางวัล กล่าวว่า แม้จะมีการพูดถึงการเคลื่อนย้ายเชิงควอนตัม แต่นี่ยังไม่ใช่การ “เทเลพอร์ต” หรือเคลื่อนที่ผู้คนระยะไกลในเวลาอันสั้นได้อย่างในภาพยนตร์ไซไฟ
“มันไม่เหมือนในภาพยนตร์ Star Trek ที่ขนส่งบางสิ่งในระยะทางไกลได้ในชั่วพริบตา การพัวพันเชิงควอนตัมแค่ทำให้คุณสามารถถ่ายโอนข้อมูลทั้งหมดที่อยู่ในวัตถุหนึ่งไปยังที่อื่นเท่านั้น” เขากล่าว
ภาพจาก AFP
- คอนเทนต์พิเศษ
สำหรับคุณ - TOP ต่างประเทศ
- วิดีโอยอดนิยม
