กลุ่มผู้หญิงอายุประมาณ 18-25 ปี เป็นทหารหญิงของกองกำลังกู้ชาติไทใหญ่ พวกเธอถูกฝึกให้รู้จักการต่อสู้ด้วยมือเปล่าในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา เพื่อเพิ่มศักยภาพให้กับกองทัพ เช่นเดียวกับทหารชายที่มีอาวุธครบมือ และมีโอกาสได้เรียนรู้ยุทธวิธีใหม่ๆที่ทันสมัยมากขึ้น
ปีนี้เป็นปีแรกที่งานฉลองครบรอบวันชาติไทใหญ่ แสดงศักยภาพทางทหารอย่างเต็มรูปแบบ ที่ค่ายอพยพดอยก่อวัน บริเวณชายแดนไทย ตรงข้ามอำเภอแม่ฟ้าหลวง จังหวัดเชียงราย พ.ท.เจ้าคำกวานจื่น ผู้บัญชาการพื้นที่ภาคตะวันออกรัฐฉาน หรือ ผู้ดูแลเขตเชียงตุง ยอมรับว่า ได้เพิ่มศักยภาพทางทหาร เพราะไม่ไว้ใจกระบวนการสันติภาพกับเมียนมาร์
แม้กลุ่มชาติพันธุ์ไทใหญ่จะมีสถานะเป็นผู้ไร้รัฐ ไม่ได้ถูกยอมรับในระดับนานาชาติ แต่ก็มีกองกำลังทหารของตัวเอง ที่ผ่านมาผู้นำไทใหญ่ฝ่ายทหารไม่เคยเปิดเผยรายละเอียดเกี่ยวกับกองกำลัง หรือแม้แต่ที่มาของอาวุธ แต่ยืนยันว่า งบประมาณทางทหารได้รับการสนับสนุนมาจากหลายฝ่าย
ในสายตาของคนภายนอกอาจมองว่าสันติภาพได้เกิดขึ้นแล้วในเมียนมาร์หลังการเลือกตั้ง และนางอองซานซูจี ได้เป็นประธานาธิบดี แต่ความเห็นของ เครือเดือน ตุงคำ ที่ปรึกษากลุ่มวัฒนธรรมไทใหญ่มองว่า สันติภาพจะไม่เกิดขึ้นจนกว่ารัฐธรรมนูญจะถูกแก้ไข
แม้กระบวนการสันติภาพ หรือ NCA จะดูไม่คืบหน้า แต่กลุ่มชาติพันธุ์อีกหลายกลุ่มกูเริ่มทยอยร่วมลงนามหยุดยิง ซึ่ง พล.อ.เจ้ายอดศึก ประธานสภาเพื่อการกอบกู้รัฐฉาน ก็มีท่าสนับสนุนให้ทุกฝ่ายหยุดยิงเพื่อเข้าสู่การเจรจาทางการเมืองกับเมียนมาร์
พฤกษา สุนทรกุล ถ่ายภาพ
ปิติพร เพรามธุรส รายงาน