ออสเตรเลีย-ฟิลิปปินส์ จำกัดอายุฉีดวัคซีน “แอสตราเซเนกา” หวั่นลิ่มเลือดอุดตัน
อียู ยันวัคซีนโควิด “แอสตราเซเนกา” มีผลดีมากกว่าเสีย แม้พบลิ่มเลือดอุดตัน 86 ราย
ระงับทดลองวัคซีนแอสตราฯ ในเด็ก รอผลความเชื่อมโยงเคสเลือดแข็งตัว
วิกฤตของวัคซีนโควิด-19 แอสตราเซเนกายังไม่คลายไปซะทีเดียว แม้มีการแถลงโดยสำนักงานยายุโรป (EMA) ว่า “การใช้วัคซีนโควิด-19 แอสตราเซเนกามีผลข้างเคียงทำให้เกิดลิ่มเลือดจริง แต่มีโอกาสเกิดได้ยากมาก (Very Rare)” แต่กระนั้น รายชื่อประเทศซึ่งจำกัดการใช้วัคซีนดังกล่าวยังคงมีอยู่ไม่น้อย
ความเสี่ยงของการใช้วัคซีนโควิด-19 แอสตราเซเนกา
EMA ระบุว่า ได้ตรวจสอบผู้ที่เกิดอาการลิ่มเลือดอุดตัน 86 คน หลังฉีดวัคซีนให้ประชาชนในประเทศกลุ่มสหภาพยุโรปไปแล้ว 25 ล้านโดส โดยผู้ที่มีอาการลิ่มเลือดอุดตันส่วนใหญ่เป็นผู้หญิงอายุต่ำกว่า 60 ปี และเกิดขึ้นภายใน 2 สัปดาห์หลังการได้รับวัคซีน แต่ยังไม่สามารถระบุปัจจัยเสี่ยงได้อย่างเฉพาะเจาะจง
EMA กล่าวว่า ณ ข้อมูลปัจจุบัน อัตราการเกิดเหตุการณ์ภาวะเลือดแข็งตัวที่รุนแรงเหล่านี้อยู่ที่ประมาณ 1 ใน 100,000 คน
อย่างไรก็ตาม สำนักงานยาสหภาพยุโรปสรุปว่า ประโยชน์ที่ได้รับจากวัคซีนดังกล่าวยังมีมากกว่าผลเสียที่อาจเกิดขึ้น
วัคซีนโควิด-19 แอสตราเซเนกา ยังคงถูกใช้อย่างแพร่หลายทั่วโลก และยังคงมีข้อได้เปรียบกว่าวัคซีนโควิด-19 ยี่ห้ออื่น ๆ ตรงที่ราคาถูกกว่า และสามารถจัดเก็บรักษาได้ง่ายกว่า
ตามฐานข้อมูลของ AFP พบว่ามีอยู่ 111 ประเทศที่ได้รับวัคซีนโควิด-19 แอสตราเซเนกาแล้ว มากกว่าวัคซีนโควิด-19 ไฟเซอร์และโมเดอร์นาซึ่งถือว่าเป็นคู่แข่งที่สำคัญ
กลุ่มเสี่ยงเกิดผลข้างเคียงภาวะเลือดแข็งตัวคือใคร
ปัจจุบันยังมีรายงานผู้รับวัคซีนโควิด-19 แอสตราเซเนกาแล้วเกิดผลข้างเคียงเลือดแข็งตัวรุนแรงค่อนข้างน้อย และข้อมูลมีจำกัด จึงยากที่จะสรุปว่าใครมีแนวโน้มที่จะได้รับผลข้างเคียงมากที่สุด
ซาบีเน สตราอุส ประธานคณะกรรมการความปลอดภัยของ EMA กล่าวว่า จนถึงขณะนี้ เคสส่วนใหญ่เกิดขึ้นในผู้หญิงอายุต่ำกว่า 60 ปี แต่เน้นย้ำว่ายังไม่มีข้อมูลเพียงพอจึงยังระบุกลุ่มเสี่ยงเฉพาะไม่ได้
นอกจากนี้ ในบางประเทศ เช่น สหราชอาณาจักร ก็ระบุว่า ผู้เข้ารับวัคซีนโควิด-19 แอสตราเซเนกาส่วนใหญ่เป็นผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย ทำให้บอกได้ยากว่า ที่เกิดผลข้างเคียงในผู้หญิงซะเยอะเป็นเพราะปัจจัยทางเพศจริงหรือไม่
ทั้งนี้ หน่วยงานด้านสุขภาพของสหราชอาณาจักรมีข้อมูลที่ชัดเจนเกี่ยวกับอายุมากกว่าเพศ โดยกล่าวว่า มีโอกาสเกิดภาวะเลือดแข็งตัวในผู้ที่มีอายุน้อย มากกว่ากลุ่มผู้สูงอายุเล็กน้อย
มาตรการเกี่ยวกับวัคซีนโควิด-19 แอสตราเซเนกาของแต่ละประเทศ
ไม่ใช้เลย
แอฟริกาใต้เป็นประเทศเดียวที่ระงับการใช้วัคซีนโควิด-19 แอสตราเซเนกาทั้งหมด ตั้งแต่เดือน ก.พ. ที่ผ่านมา หลังจากการศึกษาพบว่า วัคซีนโควิด-19 ตัวนี้ล้มเหลวในการป้องกันความเจ็บป่วยเล็กน้อยและปานกลางที่เกิดจากเชื้อโควิด-19 กลายพันธุ์ที่พบในประเทศ และส่งมอบวัคซีนให้กับสหภาพแอฟริกาแทน
ระงับการใช้
ในช่วงกลางเดือน มี.ค. ที่ผ่านมา เกิดกระแสความกังวลจากกรณีพบผู้ได้รับวัคซีนโควิด-19 แอสตราเซเนกาเกิดภาวะเลือดแข็งตัว มีลิ่มเลือดพอุดตัน จนบางรายเสียชีวิต ทำให้หลายสิบประเทศในยุโรปพากันสั่งระงับการใช้งานวัคซีนดังกล่าวชั่วคราว
แต่หลังประกาศรับรองความปลอดภัยโดย EMA ประเทศในยุโรปส่วนใหญ่ก็กลับมาใช้งานวัคซีนโควิด-19 แอสตราเซเนกาอีกครั้ง ยกเว้นบางประเทศที่ยังคงระงับการใช้งานวัคซีนโควิด-19 แอสตราเซเนกาอยู่ คือ นอร์เวย์ และเดนมาร์ก
จำกัดการใช้งาน
เนื่องจากผลข้างเคียงการเกิดภาวะเลือดแข็งตัว ลิ่มเลือดอุดตันมีแนวโน้มที่จะส่งผลกระทบต่อผู้ที่มีอายุน้อยกว่า ทำให้หลายประเทศกำหนดอายุผู้ที่จะเข้ารับวัคซีนโควิด-19 แอสตราเซเนกา
สเปน ฟิลิปปินส์ และอิตาลี จำกัดให้ใช้วัคซีนโควิด-19 แอสตราเซเนกาเฉพาะในกลุ่มผู้ที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป
ด้าน ฝรั่งเศส แคนาดา เยอรมนี เนเธอร์แลนด์ ฟินแลนด์ ไอซ์แลนด์ สวีเดน แคนาดา และเบลเยียม กลับมาใช้วัคซีนโควิด-19 แอสตราเซเนกาอีกครั้ง แต่ประกาศเพิ่มข้อจำกัดการใช้งานเพื่อความปลอดภัย สำหรับผู้สูงอายุที่มีอายุ 55 ปีขึ้นไปเท่านั้น
ส่วนออสเตรเลีย ที่ผ่านมาไม่ได้ระงับการใช้งานวัคซีนโควิด-19 แอสตราเซเนกาแม้ในช่วงที่มีกระแสความกังวล แต่ล่าสุดก็ประกาศจำกัดอายุผู้เข้ารับวัคซีนดังกล่าวต้องมีอายุ 50 ปีขึ้นไปเท่านั้น เว้นแต่ผู้ที่ได้รับวัคซีนโดสแรกไปแล้วแต่ไม่มีผลข้างเคียงร้ายแรง
สหราชอาณาจักร ซึ่งมีมหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ดเป็นหนึ่งในผู้พัฒนาวัคซีนโควิด-19 แอสตราเซเนกา ก็ประกาศไม่แนะนำให้ใช้วัคซีนดังกล่าวในประชาชนที่อายุต่ำกว่า 30 ปี พร้อมสั่งระงับการทดลองวัคซีนแอสตราเซเนกาในเด็กหลังจากเกิดข้อกังวล
ภาพจาก AFP
