รองเลขาฯ กสทช. เปิด 3 มาตรการกำกับ OPPO - realme กันติดตั้งแอปฯ เงินกู้

จากกรณีดรามาที่เกิดขึ้นเกี่ยวกับแอปฯ “Fineasy” และ “สินเชื่อความสุข” ซึ่งถูกติดตั้งมาในโทรศัพท์มือถือ OPPO และ realme โดยผู้ใช้งานไม่สามารถลบออกเองได้ ล่าสุด 14 ม.ค. 68 นายไตรรัตน์ วิริยะศิริกุล รองเลขาธิการ รักษาราชการแทนเลขาธิการ กสทช. เปิดเผยในรายการเปิดโต๊ะข่าว PPTV HD 36 เกี่ยวกับกรณีดังกล่าว

นายไตรรัตน์ ระบุว่า แอปพลิเคชัน Fineasy และสินเชื่อความสุข ถูกโหลดเข้ามาจากโรงงานผลิตในจีน

รายการเปิดโต๊ะข่าว

ซึ่งทาง OPPO ประเทศไทย ยอมรับว่าไม่ได้มีอำนาจควบคุมข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับแอปฯ ดังกล่าว ต้องรอการตรวจสอบข้อมูลทั้งหมดจากบริษัทแม่ในจีนอีกครั้ง โดยปัญหาที่แอปฯ Fineasy มีฟีเจอร์ที่เกี่ยวข้องกับการจัดการทางการเงิน รวมถึงการโฆษณาสินเชื่อเงินกู้นั้น ทำให้มีผู้ใช้งานบางรายร้องเรียนว่าได้รับข้อเสนอดอกเบี้ยเงินกู้ที่สูงเกินมาตรฐาน

ตัวอย่างเช่น กู้เงิน 50,000 บาท แต่ต้องชำระคืนกว่า 700,000 บาท กรณีนี้ถือว่าขัดต่อ พ.ร.บ. ธนาคารแห่งประเทศไทย และหากตรวจพบว่าข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ใช้งานรั่วไหล ซึ่งในทางเทคนิค นายไตรรัตน์คิดว่ามีความเป็นไปได้ที่แอปพลิเคชันนี้สามารถเข้าถึงข้อมูลผู้ใช้งานได้จริง บริษัทที่เกี่ยวข้องก็จะต้องรับผิดชอบตาม พ.ร.บ. คุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล

นอกจากนี้ แอปฯ ทั้งสองยังสร้างความกังวลโดยยังไม่สามารถระบุได้ว่าใครเป็นผู้รับผิดชอบอย่างเป็นทางการหรือใครเป็นผู้ดูแลข้อมูลในไทย ซึ่งหากไม่มี หรือหาตัวผู้รับผิดชอบไม่ได้ ทาง Oppo ประเทศไทย ระบุว่า ยินดีรับผิดชอบหากเกิดความผิดขึ้นตามที่ทาง สำนักงานคณะกรรมการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (สคส.) และ กสทช. ระบุ

นายไตรรัตน์ กล่าวว่า การรับผิดดชอบ จะรับผิดชอบเป็นเคส ๆ ไป เช่น หากซื้อโทรศัพท์มือถือเครื่องใหม่ยี่ห้อ Oppo และ realme หากยังมีแอปฯ ดังกล่าวติดตั้งมา จะโดนปรับสูงสุด 3 ล้านบาท ถ้า 10 เครื่องก็ 30 ล้านบาท แต่กรณีเก่าที่กำลังหาว่าใครเป็นผู้แทนอย่างเป็นทางการที่ดูแลข้อมูล ซึ่งถ้าไม่มีผู้รับผิดชอบ ก็จะต้องดำเนินคดีด้วยอีกมาตราหนึ่ง

อย่างไรก็ตาม PPTV ได้สืบหาที่อยู่ของแอปฯ สินเชื่อความสุข ซึ่งเชื่อว่าอาจตั้งอยู่แถวสุขุมวิท นายไตรรัตน์ระบุว่า ยังไม่ได้ตรวจสอบถึงขั้นนั้น เพราะต้องให้โอกาสบริษัท OPPO และ realme ที่เป็นบริษัทแม่-ลูกกัน ทำข้อมูลมาให้ทาง สคส. ว่าแอปฯ มาปรากฏในเครื่องอย่างไร ใครเป็นคนเซ็นสัญญาด้วยในการนำแอปฯ นี้เข้ามา และข้อมูลส่วนบุคคลที่ได้ไป เอาไปเก็บไว้ที่ไหน รวมถึงตัวเลขผู้เสียหาย มาให้ทาง สคส. จัดการ ภายในวันที่ 16 มกราคมนี้  

เพราะโดยพื้นฐานแล้ว กสทช. จะดูแลเรื่องการรับ-ส่งสัญญาณเป็นหลัก การแพร่รังสีของคลื่นความถี่ว่าเกินมาตรฐานหรือไม่ เป็นไปตามที่กำหนดหรือเปล่า ส่วนตัวแอปฯ ข้างใน กสทช. ไม่ได้ดูแลโดยตรง แต่ปัญหาสำคัญ คือ เรื่องข้อมูล ซึ่งได้เชิญ สคส. เพื่อให้มาดูว่าผิด พ.ร.บ. เขาหรือเปล่า แม้กระทั่งเงินกู้ ซึ่งไม่ได้ขอกับทางแบงก์ชาติ แล้วมาปล่อยกู้ จะผิดกฎหมายแบงก์ชาติอีกหรือไม่

นายไตรรัตน์ กล่าวต่อว่า นอกจากนี้ ยังมีการกำหนดมาตรการเฉพาะด้านขึ้น เพื่อกำหนดทิศทางของบริษัท OPPO ประเทศไทย ว่าจะเป็นอย่างไรต่อไป โดยขอความร่วมมือ คือ

1. หยุดขายโทรศัพท์รุ่นใหม่ที่มีแอปฯ ติดตั้งมา หากแอปฯ ยังอยู่ในเครื่องที่กำลังจำหน่าย จะต้องลบออกก่อน หากไม่ลบและเกิดความเสียหาย ผู้ผลิตอาจถูกปรับสูงสุด 3 ล้านบาทต่อเครื่อง
2. ส่งระบบอัปเดต (OTA) OPPO และ realme จะพัฒนาอัปเดตซอฟต์แวร์เพื่อให้ผู้ใช้งานสามารถลบแอปฯ ออกได้ โดยกำหนดส่งข้อมูลทั้งหมดให้หน่วยงานภายในวันที่ 16 มกราคม
3. ให้ส่งข้อมูลทั้งหมดที่เกี่ยวกับผู้ผลิตหรือเซ็นสัญญาผลิตแอปฯ ว่าใครเป็นผู้ดูแลข้อมูลในไทย เกี่ยวกับข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ใช้งาน ซึ่งหากไม่มี ก็ต้องมีความผิดตาม พ.ร.บ.

เมื่อถามถึงหน่วยงานที่มีหน้าที่สแกนแอปพลิเคชันที่ติดตั้งในมือถือว่ามีหรือไม่ นายไตรรัตน์ระบุว่า เป็นหน้าที่ของผู้ถือ พ.ร.บ. คอม (ดีอี) ที่จะดูแลปัญหาการโหลดข้อมูลเป็นเท็จ หรือข้อมูลที่หลอกลวงประชาชนเข้าไปในคอมพิวเตอร์ แต่ก็ต้องหารือในขั้นต่อไป ว่าทาง ผู้ถือ พ.ร.บ. คอมฯ จะให้เราเข้าไปช่วยดูแลไหม

นายไตรรัตน์ ทิ้งท้ายว่า เรื่องนี้ถือเป็นเรื่องใหม่ที่เกิดขึ้น จึงยังไม่มีกฎหมายกำหนดมาตรฐานว่าแอปฯ ที่ติดตั้งมากับมือถือต้องมีลักษณะอย่างไร ซึ่งเมื่อมีจุดอ่อนก็ต้องปรับตัว จึงต้องหารือกับ ผู้ถือ พ.ร.บ. คอมฯ ว่าจะเป็นอย่างไรต่อไป