นอนแล้วขากระตุกจนสะดุ้งตื่น ภาวะที่ยังไม่ทราบสาเหตุแต่อาจแฝงโรค

ภาวะขากระตุกขณะหลับ  โรคที่มีการกระตุกของขาซ้ำๆ ขณะนอนหลับ (Periodic Limb Movement Disorder, PLMD)  ส่งผลต่อคุณภาพการนอน ทำให้หลับได้ไม่สนิทผู้ป่วยอาจตื่นระหว่างคืนหลายครั้งและอาจทำให้ง่วงได้ในตอนกลางวัน โรคนี้สามารถพบได้ในทุกเพศ ทุกวัย ส่วนใหญ่พบในผู้สูงอายุ อายุตั้งแต่50-65 ปี และอาจพบในกลุ่มหญิงตั้งครรภ์ โดยจะพบอาการรุนแรงในช่วงสองไตรมาสหลัง

อาการของภาวะขากระตุกขณะหลับ

ผู้ป่วยอาจตื่นตอนกลางคืนหลายครั้งจากการที่ขากระตุก 

สะดุ้งตื่นเพราะตะคริว! เช็กความผิดปกติ ปล่อยไว้เรื้อรังอาจก่อโรค

“ตะคริวตอนกลางคืน” เป็นบ่อยอันตราย? แล้วอาการแบบไหนควรพบแพทย์

ทำให้สมองมีการตื่นตัวบ่อย ๆ ขณะหลับ ทำให้ผู้ป่วยไม่สามารถเข้าสู่ภาวะหลับลึกได้ จึงมักมีอาการเหมือนคนนอนไม่เต็มอิ่มง่วงนอนในเวลากลางวัน

• มักพบอาการกระตุกหรือมีการขยับที่ขา เข่า หรือ สะโพก แต่ก็สามารถเกิดขึ้นกับอวัยวะอื่น ๆ ได้
• การกระตุกหรือการขยับนี้มักจะเกิดเป็นจังหวะ โดยทั่วไปอาจเกิดทุก 20-40 วินาที
• ตัวผู้ป่วยเองอาจไม่รู้ตัวว่ามีอาการเหล่านี้แต่การกระตุก หรือการขยับขาอาจสร้างความรบกวนให้แก่คู่นอน
• ส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นในช่วงครึ่งคืนแรกของ
• การนอนหลับความผิดปกตินี้อาจพบร่วมกับกลุ่มอาการขาอยู่ไม่สุข (Restless Legs Syndrome)

โรคนี้อาจไม่มีสาเหตุที่แน่ชัด แต่โรคนี้ก็มีความเกี่ยวข้องกับโรคอื่น ๆ เช่น โรคโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก โรคไต โรคกล้ามเนื้อผิดปกติหรือการขาดสารอาหารบางชนิด หรือ โรคอุดกั้นทางเดินหายใจขณะนอนหลับ โดยการวินิจฉัยโรคนี้ต้องใช้การตรวจการนอนหลับ (Polysomnography)

การรักษาภาวะขากระตุกขณะหลับ

หากรู้สาเหตุที่แน่ชัดสามารถทำได้โดยรักษาที่สาเหตุของโรคนั้น  แต่ถ้าไม่รู้สาเหตุที่แน่ชัด  หรือมีอาการกระตุกอย่างรุนแรงส่งผลกระทบต่อการนอนหลับ  อาจรักษาได้โดยรับประทานยา  เพื่อช่วยลดอาการกระตุกและทำให้สามารถนอนหลับพักผ่อนได้ดียิ่งขึ้น

• รักษาโรคที่เป็นสาเหตุ เช่น การให้ธาตุเหล็กเพื่อรักษา ภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก หาและงดปัจจัยที่อาจเป็นสาเหตุ เช่น ยาบางกลุ่มข้างต้น หลีกเลี่ยงคาเฟอีน ในชากาแฟน้ำอัดลม ช็อคโกแลต ที่พบว่าทำให้ PLMD เป็นมากขึ้นได้
• การใช้ยารักษา เช่น dopamine agonist, ยาที่ใช้รักษาโรคลมชัก และยากลุ่ม benzodiazepines ซ่ึงส่วนใหญ่แล้วยาจะสามารถทำให้อาการ ดีขึ้นมากจนหายไปได้แต่จำเป็นต้องกินยาต่อเนื่อง

อย่างไรก็ตามไม่ควรละเลยภาวะดังกล่าว หากเป็นหนักเกินไปควรปรึกษาแพทย์เพื่อวางแผนการรักษาต่อไป

ลุกปัสสาวะบ่อยกลางดึก สัญญาณบอกโรคและภาวะหยุดหายใจ

ขอบคุณข้อมูลจาก : สภากาชาดไทย และ มหาวิทยาลัยมหิดล

6 สิ่งที่ไม่ควรทำถ้าตื่นกลางดึก เสี่ยงกลับไปนอนต่อได้ยาก

อาการนอนกระตุก-คล้ายตกเหว ปัญหาการนอนที่พัฒนาเป็นโรคได้