ระยะภาวะสมองเสื่อม-อัลไซเมอร์ เผยความรุนแรงของโรคก่อนสูญเสียความทรงจำ
ภาวะเสื่อมของสมองความจำถดถอยหรืออัลไซเมอร์นับเป็นภัยเงียบในสังคมผู้สูงอายุที่พึงระวัง เผย 4 ระยะของโรครู้ก่อนชะลอได้!
แนวโน้มโลกปัจจุบันมีประชากรสูงอายุจำนวนมากขึ้น เช่นเดียวกับไทยที่เข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างเต็มรูปแบบซึ่งเป็นปัญหาที่ต้องเตรียมการรับมืออย่างยิ่ง โดยเฉพาะในเรื่องของโรคภัยและภาวะเสื่อมของสมองความจำถดถอยหรืออัลไซเมอร์ที่พบได้บ่อยขึ้น ซึ่งทางการแพทย์ปัจจุบันสามารถชะลอความเสื่อมได้ ประมาณ 1 ใน 10 ของผู้ป่วยสามารถรักษาให้กลับมาดีหรืออาจจะทำให้โรคไม่เป็นมากขึ้นได้ เผย 4 ระยะภาวะสมองเสื่อมที่ใครก็เป็นได้!
อัลไซเมอร์คืออะไร? ทำไมถึงถูกมองว่าเป็นภัยคุกคามในสังคมผู้สูงอายุ
สัญญาณอัลไซเมอร์ ขี้ลืมแบบไหน? รีบพบแพทย์ก่อนสูญเสียการใช้ชีวิต
สาเหตุของสมองเสื่อมที่พบบ่อยมี 2 ชนิด
- โรคอัลไซเมอร์ (Alzheimer’s Disease) เป็นโรคสมองเสื่อมที่พบบ่อยที่สุดของภาวะสมองเสื่อม เกิดจากการเสื่อมสภาพของเซลล์สมอง และไม่สามารถรักษาให้หายได้ แต่สามารถดูแลให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีได้
- โรคหลอดเลือดสมอง (Vascular Dementia) พบบ่อยเป็นอันดับที่สองของอาการสมองเสื่อม จะเกิดจากสมองขาดเลือดไปเลี้ยง ทั้งจากชนิดหลอดเลือดแตก ตีบ หรืออุดตัน ทำให้สมองส่วนนั้นมีความผิดปกติ สาเหตุหลักของโรคนี้ คือ โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน ภาวะไขมันในเลือดสูง และการสูบบุหรี่
ภาวะสมองเสื่อม แบ่งเป็น 4 ระยะ
- ระยะที่ 1 ภาวะสมองเสื่อมระยะต้น (Mild) เป็นระยะที่มีอาการน้อย บางครั้งญาติอาจจะไม่สังเกต แต่ผู้ป่วยอาจมีความผิดปกติทางอารมณ์ที่เปลี่ยนไป หรือบุคลิกและความสนใจรอบด้านลดลง เช่น ถามซ้ำๆ เฉยเมย หรือเสียใจง่าย เป็นต้น ในระยะนี้ผู้ป่วยยังสามารถอยู่คนเดียว พึ่งตนเอง สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้เอง มีความคิดและการตัดสินใจค่อนข้างดี ไม่ต้องการความช่วยเหลือจากคนรอบข้าง
- ระยะที่ 2 ภาวะสมองเสื่อมระยะกลาง (Moderate) ผู้ป่วยมีความบกพร่องในเรื่องความเข้าใจ ความสามารถในการเรียนรู้ การแก้ปัญหาและการตัดสินใจ เช่น การคำนวณ การกะระยะทาง ไม่สามารถเปิดโทรทัศน์ได้ ทั้งๆ ที่เคยทำมาก่อน หรือยืนดูน้ำก้นอ่างเฉยๆ เพราะไม่รู้จะแก้ปัญหาอย่างไร ลืมแม้กระทั่งชื่อคนในครอบครัว ช่วงท้ายระยะนี้ผู้ป่วยอาจมีอาการทางจิต เช่น ประสาทหลอน การอยู่ตามลำพังอาจเป็นอันตราย และจำเป็นต้องได้รับการดูแล
“อ้วนเกินเกณฑ์”วิจัยพบเพิ่มความเสี่ยงมะเร็ง-อัลไซเมอร์
-
ระยะที่ 3 ภาวะสมองเสื่อมระยะรุนแรง (Severe) ผู้ป่วยจำสิ่งที่เพิ่งเกิดขึ้นไม่ได้เลย กินข้าวแล้วเพียงไม่กี่นาทีก็บอกว่ายังไม่ได้กิน ทำกิจวัตรประจำวันไม่ได้ด้วยตัวเอง จำญาติพี่น้องหรือแม้แต่ตนเองก็จำไม่ได้ มักเดินหลงทางในบ้านตนเอง บุคลิกภาพเปลี่ยนไป เคลื่อนไหวช้า เดินช้า กลั้นอุจจาระ ปัสสาวะไม่ได้ อาจเกิดอาการแทรกซ้อนที่ก่อให้เกิดอันตรายได้ถึงชีวิต
- ระยะที่ 4 ภาวะสมองเสื่อมระยะติดเตียง (Profound) เป็นระยะที่ผู้ป่วยเคลื่อนไหวตัวเองไม่ได้ มักนอนอยู่บนเตียงเท่านั้น และอาจจะมีภาวะผิดปกติถึงขั้นลืมการกลืนอาหาร จึงทำให้ผู้ป่วยเข้าสู่ภาวะพึ่งพิงโดยสิ้นเชิง
อย่างไรก็ตามแต่ละระยะของโรคสมองเสื่อมจะใช้เวลาดำเนินโรคประมาณ 3-5 ปี แต่ด้วยวิทยาการทางการแพทย์ที่ก้าวหน้าขึ้น ทำให้ผู้ป่วยโรคสมองเสื่อมมีชีวิตอยู่ได้นานถึง 20 ปี หลังได้รับการวินิจฉัย ทั้งนี้ขึ้นกับระยะของการตรวจเจอโรค และการดูแลเป็นสำคัญ
ขอบคุณข้อมูลจาก : โรงพยาบาลกรุงเทพ
ภาพจาก : freepik และ shutterstock
อัลไซเมอร์-พาร์กินสัน โรคสมองส่งต่อได้ทางพันธุกรรม สัญญาณ-วิธีชะลอโรค
“ดูแลสมองก่อนสาย” เพราะความจำถดถอยเป็นสัญญาณเริ่มต้นความเสื่อมของสมอง