โลกกำลังจับตาสถานการณ์ในเมืองมาริอูปอล เมืองท่าที่สำคัญของยูเครน ซึ่งมีความสำคัญทางยุทธศาสตร์ต่อรัสเซีย แต่การจะควบคุมเมืองแห่งนี้อย่างสมบูรณ์ไม่ใช่เรื่องง่าย แม้จะผ่านมานานเกือบ 2 เดือนแล้วที่เมืองแห่งนี้ถูกโจมตี แต่รัสเซียก็ยังไม่สามารถยึดครองเมืองนี้ได้อย่างสมบูรณ์
ส่วนหนึ่งที่รัสเซียต้องการยึดเมืองมาริอูปอลมาให้ได้ เพื่อเชื่อมเส้นทางระหว่างแหลมไครเมีย และดอนบาส ที่ควบคุมโดยกองกำลังแบ่งแยกดินแดนที่มีรัสเซียหนุนหลัง หากสามารถเปิดเส้นทางเชื่อมระหว่างทั้งสองพื้นที่ได้จะเป็นผลดีต่อรัสเซียอย่างมาก
หัวอกคนเป็น “แม่” ในวันที่ลูกสู้อยู่ในสมรภูมิ “มาริอูปอล”
ภาพดาวเทียมชี้ หลุมศพกว่า 200 หลุมผุดขึ้นเต็มมาริอูปอล
"ปูติน" เปลี่ยนแผน ยกเลิกบุกยึดโรงงาน Azovstal สั่งแค่ปิดล้อม
แต่นอกจากเหตุผลทางยุทธศาสตร์แล้ว มาริอูปอลยังเป็นเมืองที่มีกองกำลังอาซอฟ (Azov) ประจำการอยู่ ซึ่งรัสเซียได้โฆษณาชวนเชื่อว่า กองกำลังนี้เป็นกลุ่มขวาจัดหัวรุนแรง เป็นลิทธิ “นีโอนาซี” ที่จำเป็นต้องถอนรากถอนโคน
สังเกตได้จากหนึ่งในวัตถุประสงค์ที่รัสเซียประกาศในตอนที่เริ่มปฏิบัติการทางทหารในยูเครน คือ “ทำให้ยูเครนปลอดจากนาซี (Denazify)”
เยฟกินี โทมิคิน เอกอัครราชทูตรัสเซียประจำประเทศไทย กล่าวว่า มาริอูปอลเคยเป็นหนึ่งในพื้นที่ของภูมิภาคโดเนตสค์ แต่หลังจากปี 2014 ก็ถูกกองกำลังอาซอฟยึดคืนกลับไปอยู่ใต้การควบคุมของยูเครน
“ณ เวลานั้น ในปี 2014 มีการลงประชามติในภูมิภาคโดเนตสค์ กำหนดอนาคตทางการเมืองของพื้นที่ส่วนนี้ของยูเครน และมาริอูปอลถือเป็นเมืองใหญ่อันดับ 2 ของภูมิภาคโดเนตสค์ และคนส่วนใหญ่ของมาริอูปอลโหวตหนุนให้มาริอูปอลเป็นอิสระ” โทมิคินกล่าว
เขาเล่าว่า ตลอด 8 ปีที่ผ่านมา (2014-2022) ในเมืองมาริอูปอลมีกำลังพลของกองทัพยูเครน และยังมีกลุ่มติดอาวุธของกองกำลังอาซอฟ ซึ่งมีความร่วมมือกับระบบกองทัพยูเครน แต่โทมิคินบอกว่า กลุ่มอาซอฟนี้ “มีพฤติกรรมที่โหดร้ายและไม่เหมาะสมกับคนในเมือง”
“ผมจะยกตัวอย่างหนึ่ง มีหญิงชราคนหนึ่ง เล่าประสบการณ์ของเธอก่อนหน้านี้ ว่ามีครั้งหนึ่ง เธอเดินทางไปยังธนาคารแห่งหนึ่งเพื่อถอนเงิน แล้วมีทหารอาซอฟ 2-3 นายมา เธอบอกพวกเขาว่า ‘พวกคุณคือผู้พิทักษ์ของพวกเรา ไม่ต้องเข้าแถวหรอก ไปถอนเงินก่อนได้เลย’ ... สิ่งที่ทหารพวกนี้ตอบกลับมาคือ ‘ทำไมถึงคิดว่าเราเป็นผู้พิทักษ์ของแก พวกแกเป็นแค่เนื้อบดสำหรับพวกเรา พวกแกเป็นแค่มนุษย์ที่ด้อยกว่า พวกแกมันขยะชีวภาพสำหรับเรา’ นั่นคือพฤติกรรมของพวกหัวรุนแรงพวกนี้ในมาริอูปอล” โทมิคินกล่าว
ด้วยเหตุนี้ อาจบอกได้ว่า การจัดการกองกำลังอาซอฟให้ได้ ถือเป็นหนึ่งในเป้าหมายหลักของรัสเซีย
เมื่อมาริอูปอลมีทั้งความสำคัญในด้านยุทธศาสตร์และในด้านการโฆษณาชวนเชื่อ สามารถใช้เป็นข้ออ้างในการบอกประชาชนของรัสเซียว่า ทหารที่ถูกส่งไปสู้รบในยูเครนอยู่ก็เพื่อกำจัดพวกนาซีในประเทศเพื่อนบ้าน
ในขณะที่รัสเซียบอกว่า กองกำลังอาซอฟเป็นกลุ่หัวรุนแรงที่ต้องกำจัด ทางฝั่งของยูเครนเองมองว่า กองกำลังอาซอฟเป็นหนึ่งในผู้พิทักษ์ของมาริอูปอลและยูเครน
โอเล็กซานเดรอ ไลซัก อุปทูตยูเครนประจำประเทศไทย บอกว่า เชื่อว่า กองกำลังยูเครนและกองกำลังอาซอฟในมาริอูปอลจะยืนหยัด จะไม่มีวันยอมแพ้
“ผู้พิทักษ์ของมาริอูปอล ของโรงงานอาซอฟสตาล พวกเขาอยู่ที่นั่น และมันเป็นสถานการณ์ที่ยากมาก และพวกเขากำลังเดิมพันชีวิตของพวกเขาเองเพื่อพวกเรา เพื่อยูเครน เพื่อมนุษย์ทุกคนบนโลก” ไลซักกล่าว
เขาเสริมว่า “เราทราบว่ามีคนอยู่ในมาริอูปอลมากกว่า 100,000 คน และพวกเขากำลังถูกกดดันอย่างหนักจากการรุกรานของรัสเซีย พวกขาดแคลนสิ่งจำเป็นในชีวิตประจำวัน ไม่มีอาหาร ไม่มีน้ำดื่ม แต่พวกเขายังยืนหยัด และจะยืนหยัด”
อย่างไรก็ตาม สถานการณ์ในมาริอูปอลขณะนี้ไม่สู้ดีนัก ซึ่งนักสู้ของอาซอฟหลายนายก็ได้ออกมาเปิดเผยว่า กำลังขาดแคลนทั้งกระสุนปืน อาหาร และน้ำ
เมื่อวันที่ 21 เม.ย. วลาดิเมียร์ ปูติน ประธานาธิบดีรัสเซีย สั่งให้กองกำลังของเขาอย่าเพิ่งโจมตีโรงงานอาซอฟสตาล ให้เพียงปิดล้อมไว้ ไม่จำเป็นต้องบุกยึด เพราะโครงสร้างเหมืองใต้ดินของโรงงานแห่งนี้มีความซับซ้อน
“ไม่มีความจำเป็นใด ๆ ที่จะลงไปควานหาใต้พื้นดินจนทั่วเขตอุตสาหกรรม แต่ปิดกั้นเอาไว้ แม้แต่แมลงวันก็อย่าให้หนีออกมาได้” ปูตินกล่าว
คาดว่านี่อาจเป็นหนึ่งในกลยุทธ์ของรัสเซียด้วยการตัดข้าวตัดน้ำเพื่อบีบให้กองกำลังยูเครนและกองกำลังอาซอฟยอมจำนน
เดนิส โพรโกเพนโก หนึ่งในผู้บัญชาการกองกำลังอาซอฟ รายงานสถานการณ์ว่า ตอนนี้ที่มาริอูปอล ที่โรงงานเหล็กอาซอฟสตาล มีพลเรือนหลายร้อยคนกำลังหลบภัยอยู่ ซึ่งมีคนทุกเพศทุกวัย ทั้งผู้หญิง เด็ก ครอบครัวของทหาร ซึ่งต้องหลบอยู่ในห้องใต้ดินและบังเกอร์ เพื่อหลบการโจมตีจากรัสเซีย
“กองกำลังของรัสเซียและลูฮันสค์-โดเนตสค์รู้ดี พวกเขารู้เรื่องพลเรือน ทั้งอย่างนั้น พวกเขายังคงตั้งใจโจมตีใส่โรงงาน พวกเขาใช้ระเบิด จรวด ปืนใหญ่ทุกประเภท มีการโจมตีโรงละคร โรงพยาบาลเด็ก โรงเรียน โรงเรียนอนุบาล โรงพยาบาล บ้านเรือน” โพรโกเพนโกกล่าว
เขาเสริมว่า “ดังนั้นผมจึงขอให้นักการเมืองของโลกอารยะธรรมช่วยสร้างเส้นทางมนุษยธรรมที่เหมาะสม รับรองความปลอดภัย และให้การอพยพและการคุ้มครองพลเรือน ทหารที่ได้รับบาดเจ็บ และศพของทหารที่เสียชีวิตทันที เพื่อนำพวกเขาไปฝังอย่างสมเกียรติ”
ปัจจุบัน มีรายงานระบุว่า เมืองมาริอูปอลถูกทำลายไปแล้วมากกว่า 90% ซึ่งนับเป็นความเสียหายที่มหาศาล แต่อุปทูตยูเครนประจำประเทศไทยบอกว่า เชื่อมั่นว่าจะสามารถฟื้นฟูเมืองกลับมาได้เหมือนเดิม
“ผมไม่คิดว่ามาริอูปอลจะไม่ฟื้นตัว มันจะฟื้นตัวกลับมาได้อย่างแน่นอน หลังจากที่รัสเซียถอยทัพกลับไป ในฐานะชาติ เราจะทุ่มความพยายามเพื่อฟื้นฟู เพื่อสร้างเมืองของเราใหม่ ฟื้นฟูเศรษฐกิจ และสร้างชีวิตของเราใหม่” ไลซักกล่าว
ทั้งนี้ การที่มิอูปอลถูกทำลายในระดับที่เรียกได้ว่า “พินาศย่อยยับ” นี้ ทำให้ทั่วโลกตั้งคำถามว่า ที่รัสเซียเคยบอกว่า จะโจมตีแต่โครงสร้างทางทหารนั้น เป็นเรื่องโกหกหรือไม่
ซึ่งทางฝั่งรัสเซียได้ตอบกลับในประเด็นนี้ว่า ที่มีการโจมตีในสถานที่เช่นโรงเรียน หรือโรงพยาบาลนั้น เป็นเพราะกองกำลังยูเครนและกองกำลังหัวรุนแรงได้กระทำการเยี่ยงผู้ก่อการร้าย นำอาวุธ รถถัง ไปประจำการไว้ที่โรงเรียน หรือแม้กระทั่งหลังคาบ้านเรือนของพลเรือน เป็นการ “ใช้พลเรือนมาเป็นโล่”
โดยสรุปแล้ว มาริอูปอลเป็นหนึ่งในเมืองที่มีความสำคัญอย่างมาก จนเชื่อได้ว่า อย่างไรเสีย รัสเซียจะต้องพยายามควบคุมเมืองนี้ให้ได้อย่างแน่นอน จึงต้องติดตามต่อไปว่า รัสเซียจะสามารถกุมชัยเหนือกองกำลังอาซอฟที่ปกป้องเมืองนี้อยู่ได้หรือไม่ และจะมีความเปลี่ยนแปลงใดเกิดขึ้นในสถานการณ์การสู้รบระหว่างทั้งสองประเทศ
ภาพจาก AFP
ปธน.ยูเครนอ้าง รัสเซียวางแผนทำประชามติปลอมในเมืองที่ถูกยึด หวังฮุบดินแดน
จักรวาลมี “จุดสิ้นสุด” หรือไม่ สุดขอบจักรวาลมีจริงหรือแค่คำเปรียบเทียบ
