อาลัยรัก! "เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่" บุคคลค่าแห่งแผ่นดิน ถึงแก่กรรม

เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ เป็นที่รู้จักในนาม "เจ้ายาย" เกิดเมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม 2472 เป็นเจ้านายฝ่ายเหนือ และนักสังคมสงเคราะห์ชาวไทย เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ ได้รับการประกาศสดุดีเกียรติคุณให้เป็นผู้สูงอายุแห่งชาติ ประจำปี 2558 โดยคณะกรรมการผู้สูงอายุแห่งชาติ โดยที่ เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ ได้รับการบันทึกชื่อให้เป็นบุคคลสำคัญในสารานุกรมประวัติศาสตร์ไทยล้านนาเพื่อเป็นเกียรติประวัติและอนุสรณ์แห่งคุณความดี 

7 แหล่งอาหารคาร์โบไฮเดรตสูงที่ดีต่อสุขภาพ ช่วยระดับน้ำตาลในเลือดคงที่

สภาพอากาศวันนี้! อากาศเย็นตอนเช้า แต่อุณหภูมิจะสูงขึ้น 1-2 องศา

อย่างไรก็ตาม เจ้ายาย มิได้เป็นบุคคลในครอบครัวของผู้สืบสายสกุล ณ เชียงใหม่ สายตรงและไม่ได้เป็นบุคคลในครอบครัวของประธานราชตระกูล ณ เชียงใหม่ เจ้ายายเป็นเจ้านายฝ่ายเหนือที่สืบเชื้อสายเจ้านายฝั่ง ณ ลำพูน ตามบิดาของท่าน คือเจ้าเมืองชื่น ณ ลำพูน ต่อมาได้เปลี่ยนนามสกุลเป็น ณ เชียงใหม่ โดยพระราชานุมัติในเจ้าแก้วนวรัฐ เจ้าประเทศราชนพบุรีศรีนครพิงค์ และเจ้าเมืองชื่นได้รับแต่งตั้งเป็น เจ้าราชภาคินัย ในกาลต่อมา

เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ ได้อุทิศตนเป็นแบบอย่างในการเป็นพลเมืองที่ดี บำเพ็ญประโยชน์ต่อชาติและสังคมส่วนรวมมีความกตัญญูต่อแผ่นดินเกิด สมกับที่เป็นสตรีสูงศักดิ์ งามพร้อมด้วยกริยามรรยาทแบบกุลสตรีไทย ทั้งยังได้ดำรงเกียรติแห่งวงศ์ตระกูลได้อย่างสมบูรณ์ เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ โปรดการแต่งกายแบบไทยล้านนาและรักที่จะส่งเสริมให้คนไทยรุ่นใหม่รักในความเป็นไทยและหวงแหนรักษ์ในวัฒนธรรมท้องถิ่นของตน

ในปี 2564 คณะกรรมการเอกลักษณ์ของชาติโดย นายวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี ได้ประกาศเกียรติคุณยกย่อง เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ ให้เป็นบุคคล "ค่าแห่งแผ่นดิน" ในด้านการส่งเสริมศาสนาและวัฒนธรรม

 

ประวัติส่วนตัว

เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ เกิดในวันวิสาขบูชา ซึ่งเป็นวันเพ็ญจึงได้รับขนานนามว่า "ดวงเดือน" เป็นธิดาคนที่สามในเจ้าราชภาคินัย (เมืองชื่น ณ เชียงใหม่) ผู้เป็นโอรสในเจ้าราชภาติกาวงศ์ (เจ้าบัวรวงศ์) กับเจ้าฟองนวล เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ มีเจ้าพี่เจ้าน้องร่วมอุทรหม่อมมารดา หม่อมเทพ หรือ หม่อมจันทร์เทพ ณ เชียงใหม่ ตามลำดับ คือ เจ้าอาทิตย์ เจ้านิภาพันธุ์ และเจ้าประเวศ ณ เชียงใหม่

ตั้งแต่เยาว์วัย เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ ได้รับความเมตตาและอนุบาลเป็นอย่างดีจาก เจ้าบัวทิพย์ ณ เชียงใหม่ ผู้เป็นพระราชธิดาในเจ้าแก้วนวรัฐ เจ้าหลวงนครเชียงใหม่ องค์ที่ 9 แห่งราชวงศ์ทิพย์จักร กับ แม่เจ้าจามรีวงศ์ ณ เชียงใหม่ หรือ เจ้าจามรีวงศ์ โดยเจ้าบัวทิพย์ ณ เชียงใหม่ได้ทรงรับเจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ เป็นพระธิดาบุญธรรมและทรงให้ความรักและอภิบาลเป็นอย่างดี เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ ได้รับการฝึกอบรมด้านการเรือนอย่างเคร่งครัดจากคุ้มหลวง ได้ศึกษาการทำอาหาร การทำยาสมุนไพร และเรียนการฟ้อนรำ ขับกล่อมเพลงแบบราชสำนักสยามล้านนาเพื่อต้อนรับราชอาคันตุกะ เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ เข้ารับการศึกษาที่โรงเรียนเรยีนาเชลีวิทยาลัย (ป.1-3) โรงเรียนวัฒโนทัยนอก ปัจจุบันคือ โรงเรียนคำเที่ยงอนุสรณ์ (ป.4-ม.3) โรงเรียนวัฒโนทัยพายัพ (ม.4-5) และโรงเรียนดาราวิทยาลัย (ม.6) ขณะอายุประมาณ 18-19 ปี เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ สมรสกับพิรุณ อินทราวุธ อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดเชียงใหม่ มีบุตร-ธิดา 4 คน คือ

1. ภาคินี ณ เชียงใหม่
2. ภาคินัย ณ เชียงใหม่
3. เดือนเพ็ญ ภวัครานนท์
4. พ-วงเดือน ยนตรรักษ์

ด้านการทำงาน
เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ สอบเข้าเป็นผู้พิพากษาสมทบศาลคดีเด็กและเยาวชน ได้ในปี 2513 และเป็นบรรณาธิการหนังสือพิมพ์เสียงเชียงใหม่ ทั้งเป็นนักจัดรายการวิทยุ ได้รับรางวัล Voice of America ที่ต่อมาได้รับเลือกเป็นสมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ เป็นผู้ส่งเสริมกิจการการทอผ้าในกลุ่มสตรีภาคเหนือโดยริเริ่มกิจการฝ้ายดวงเดือนเพื่อส่งเสริมอุตสาหกรรมในครัวเรือน เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ ได้รับคัดเลือกให้เป็นประธานสภาอุตสหกรรมภาคเหนือ และยังได้ดำรงตำแหน่งประธานสภาวัฒนธรรมจังหวัดเชียงใหม่คนแรกในประเทศไทย เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ ได้รับการยกย่องให้เป็นผู้ที่มีความรักในท้องถิ่นวัฒนธรรมไทยล้านนาอย่างแรงกล้า มีความจงรักภักดีต่อสถาบันชาติ ศาสนา และพระมหากษัตริย์เป็นที่ยิ่ง เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ ได้อนุรักษ์และส่งเสริมการแต่งกายของสตรีในภาคเหนือด้วยผ้าไทยและจัดให้มีการนำเอาประเพณีการทานข้าวบนขันโตกแบบไทยล้านนากลับมาเผยแพร่จนได้รับความนิยมอีกครั้งในสมัยปัจจุบัน เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ โปรดอุทิศตนเพื่อการสังคมสงเคราะห์ การสาธาณกุศล และการศาสนกุศลอย่างต่อเนื่องตลอดมา

เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ มีผลงานมากมาย เช่น เป็นผู้เริ่มโครงการอนุรักษ์วัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อม, ผู้เริ่มจัดงานไม้ดอกไม้ประดับ หรือ งานบุปผาชาติ ร่วมกับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยและเกษตรจังหวัดเชียงใหม่ยุคนั้น ซึ่งงานนี้ได้ยืนยาวมาจนถึงปัจจุบัน, สมาชิกสภานิติบัญญัติแห่งชาติ นับเป็นเจ้านายสตรีฝ่ายเหนือเพียงคนเดียวในยุคนั้นที่เป็นตัวแทนสตรี ส่วนภูมิภาคนอกนครหลวงของประเทศ, ผู้พิพากษาสมทบศาลคดีเด็กและเยาวชนจังหวัดเชียงใหม่ โดยเป็นสตรีคนแรกที่นั่งบัลลังก์ในฐานะตุลาการในศาลคดีเด็กและเยาวชนจังหวัดเชียงใหม่, ประธานชมรมไม้ดอกไม้ประดับคนแรกของเชียงใหม่, ประธานสภาวัฒนธรรมคนแรกของเชียงใหม่และคนแรกของประเทศไทย, ได้ประกาศเกียรติคุณยกย่องเป็นบุคคล "ค่าแห่งแผ่นดิน" ในด้านการส่งเสริมศาสนา และวัฒนธรรม ประจำปี 2564 โดยคณะกรรมการเอกลักษณ์ของชาติ

ประกาศสดุดีเกียรติคุณ 
- 2558 คณะกรรมการผู้สูงอายุแห่งชาติ โดยมี พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี เป็นประธาน ได้ประกาศเกียรติคุณสดุดี เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ ให้เป็นผู้สูงอายุแห่งชาติ ประจำปีพุทธศักราช 2558 และได้รับเชิดชูเกียรติให้เป็น คนดีศรีแผ่นดิน เพื่อเป็นเกียรติประวัติแห่งคุณความดีในฐานนะที่เป็นพลเมืองที่ดีและเป็นผู้สูงอายุที่ทรงคุณค่าเป็นแบบอย่างที่ดีในการทำงานเพื่อสังคมส่วนรวมอย่างต่อเนื่อง

- 2564 คณะกรรมการเอกลักษณ์ของชาติ ได้ประกาศเกียรติคุณยกย่อง เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่ เป็นบุคคล "ค่าแห่งแผ่นดิน" ในด้านการส่งเสริมศาสนา และวัฒนธรรม ประจำปีพุทธศักราช 2564 โดยมี นายวิษณุ เครืองาม รองนายกรัฐมนตรี ในฐานะประธานกรรมการเอกลักษณ์ของชาติ ในประกาศคณะกรรมการเอกลักษณ์ของชาติ เรื่อง ผลการคัดเลือกบุคคลหน่วยงานและโครงการ เพื่อประกาศเกีรติคุณ "ค่าแห่งแผ่นดิน"

ขอบคุณข้อมูลจาก วิกิพีเดีย

ขอบคุณภาพจากเพจ เจ้าดวงเดือน ณ เชียงใหม่