น้ำตาลในเลือดต่ำไป-สูงเกิน ภาวะระวังของผู้ป่วยเบาหวาน

ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ (Hypoglycemia) หรือที่เราคุ้นชินกันว่า “น้ำตาลตก” คือภาวะที่ร่างกายมีระดับน้ำตาลในเลือดน้อยกว่า 70 มิลลิกรัม / เดซิลิตร มักทำให้เกิดอาการใจสั่นอ่อนเพลียซึ่งเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุซึ่งมักมีโอกาสเกิดขึ้นสูงกับผู้ป่วยโรคเบาหวานที่ใช้ยาลดน้ำตาลหรือฉีดอินซูลิน

อาการเด่นชัดของน้ำตาลตก

• เหงื่อออก
• ไม่มีแรง อ่อนเพลีย
• เวียนศีรษะ,สับสน
• ผิวหนังเย็น
• ตาพร่า
• หิวบ่อย
• ตัวสั่น,ชัก
• ขาดสติ
• หัวใจเต้นเร็ว
• อาการโคม่า

เปิดความลับ! คาร์โบไฮเดรตในผัก ที่ผู้ป่วยเบาหวานเลือกกินได้โรคสงบ

ข้อควรรู้เมื่อเกิด "แผลในผู้ป่วยเบาหวาน" เหตุผลที่รักษายากเสี่ยงลุกลาม

วิธีรักษาและดูแลตนเองเบื้องต้นเมื่อน้ำตาลในเลือดต่ำ

ให้ผู้ป่วยรับประทานอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรต 15 กรัมซึ่งปริมาณอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรต 15 กรัมเลือก อย่างใดอย่างหนึ่ง อาการมักดีขึ้นภายใน 20 นาที หลังได้รับอาหารในปริมาณดังกล่าว ได้แก่

• ลูกอม 3 เม็ด

• น้ำส้มคั้น 180 มิลลิลิตร

• น้ำผึ้ง 3 ช้อนชา

• ขนมปัง 1 แผ่น

• ไอศกรีม 2 สกูป

• กล้วย 1 ผล

จากนั้นให้ติดตามระดับกลูโคสในเลือดโดยใช้กลูโคสมิเตอร์ทุก 20 นาทีหลังรับประทานอาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตครั้งแรก ให้ผู้ป่วยกินคาร์โบไฮเดรต 15 กรัมซ้ำถ้าระดับกลูโคสในเลือดยังคงน้อยกว่าหรือเท่ากับ 70 มิลลิกรัม / เดซิลิตร

เมื่อผู้ป่วยอาการดีขึ้นและผลการตรวจวัดระดับกลูโคสในเลือดมากกว่าหรือเท่ากับ 80 มิลลิกรัมต่อเดซิลิตรให้รับกินอาหารต่อเนื่องทันทีเมื่อถึงเวลาอาหารมื้อหลักหรือถ้าต้องรอเวลาอาหารมื้อหลักนานเกินกว่า 1 ชั่วโมงให้กินอาหารว่างที่มีคาร์โบไฮเดรต 15 กรัมและโปรตีนเพื่อป้องกันการเกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำซ้ำ

นอกจากภาวะน้ำตาลตกแล้ว หากผู้ป่วยเบาหวานปประเภท 2 ดูแลตัวเองไม่ดีอาจเจอกับ...

ภาวะน้ำตาลในเลือดสูง (Hyperglycemia) ได้อีก โดยเฉพาะผู้สูงอายุ ซึ่งเป็นภาวะฉุกเฉิน ผู้ป่วยจะมีอาการกระหายน้ำบ่อย ปัสสาวะบ่อย และซึมลง หากเป็นมากความดันโลหิตจะต่ำ และอาจจะหมดสติได้ในที่สุด

สาเหตุ ของน้ำตาลในเลือดสูง

• คุมเบาหวานได้ไม่ดี รับประทานอาหารมากเกินไป ขาดการออกกำลังกาย รับประทานยา หรือฉีดอินซูลินไม่สม่ำเสมอ
• การเจ็บป่วยรุนแรง เช่นกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด หรือมีภาวะติดเชื้อ
• ได้รับยาต้านอินซูลิน เช่น สเตียรอยด์ ยาขับปัสสาวะ

อาการน้ำตาลในเลือดสูง

• กระหายน้ำมาก ดื่มน้ำบ่อย ปัสสาวะบ่อย โดยเฉพาะเวลากลางคืน

• อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย น้ำหนักลด ตามัว

• เริ่มซึมจนกระทั่งหมดสติ หรือบางรายอาจจะมีอาการชักกระตุกร่วมด้วย

“อดนอน” ทำให้น้ำตาลในเลือดสูง การเผาผลาญพัง เสี่ยงเบาหวาน

การช่วยเหลือเบื้องต้นของภาวะน้ำตาลสูง

• ดื่มน้ำสะอาดมากๆ

• หยุดทํากิจกรรม และนอนพัก

• หากอาการไม่ดีขึ้น โดยเจาะเลือดด้วยตนเองแล้วพบว่าระดับน้ำตาลในเลือดสูงมาก ให้รีบมาพบแพทย์

• หากอาการดีขึ้น ควรตรวจเลือด และปัสสาวะซ้ำทุก 4 ชม. รวมถึงดื่มน้ำสะอาดมากๆ

• หากมีอาการชักกระตุกเฉพาะที่ หรือมีอาการซึม และมีระดับน้ำตาลในเลือดมาก ให้พบแพทย์ทันที

การป้องกันน้ำตาลในเลือดสูง

• ควบคุมเบาหวานให้ดี โดยปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด ทั้งด้านการควบคุมอาหาร การออกกำลังกาย การรับประทานยา

• ตรวจระดับน้ำตาลในเลือด และปัสสาวะอย่างสม่ำเสมอ

• กรณีไม่สบายควรไปพบแพทย์ ไม่ควรซื้อยารับประทานเอง และควรบอกแพทย์ว่าเป็นเบาหวาน

• อย่าหยุดยาฉีด หรือยารับประทาน แม้ว่าจะรับประทานอาหารได้น้อย

ขอบคุณข้อมูลจาก : โรงพยาบาลกรุงเทพ และ โรงพยาบาลเปาโล

สัญญาณเตือน “โรคเบาหวาน” รู้สึกมดไต่ที่ปลายนิ้ว-แผลหายช้า

ผู้ป่วยเบาหวานกินอาหารอย่างไร ? โรคสงบควบคุมระดับน้ำตาลอยู่หมัด