"นอนกัดฟัน" ปัญหาการนอนไม่มีคุณภาพ อาจสะท้อนความเครียด-สุขภาพฟันแย่

ฟันของเรา มีหน้าที่เป็นระบบบดเคี้ยวก่อนส่งเข้าสู่ระบบอื่นของร่างกาย ซึ่งอาการนอนกัดฟัน เป็นการทำงานนอกหน้าที่ของระบบบดเคี้ยวในขณะนอนหลับ ที่ทำให้กล้ามเนื้อที่ใช้บดเคี้ยวหดตัวผิดปกติ จึงเกิดการกัดฟัน จัดเป็นความผิดปกติของการนอนหลับอย่างหนึ่ง (Sleep disorders) ซึ่งมักเกิดขึ้นตั้งแต่วัยเด็กส่งผลลากยาวถึงตอนโต โดยในปัจจุบันทันตแพทย์เองก็ยังไม่ทราบสาเหตุที่ชัดเจนของการที่ เด็กนอนกัดฟัน แต่พอประเมินได้จากปัจจัยเหล่านี้

นอนแบบไหน? ถึงเรียกว่านอนหลับดี สมองได้พัก ลดเลี่ยงอัลไซเมอร์

อาการนอนกระตุก-คล้ายตกเหว ปัญหาการนอนที่พัฒนาเป็นโรคได้

• สภาพจิตใจ เด็กๆ อาจมีความวิตกกังวลหรือแอบเครียดกับอะไรบางอย่าง ซึ่งมีส่วนไปกระตุ้นสมองจนให้เกิดอาการนี้
• ส่วนหนึ่งอาจมาจากพันธุกรรม
• เกิดจากร่างกายของตัวเด็กเองที่ระบบสมองและประสาทอัตโนมัติ อาจถูกกระตุ้นมากเกินไป
• ฟันของเด็กมีปัญหา เช่น ช่วงฟันแท้กำลังขึ้น การสบฟันที่ผิดปกติ
• ยาบางอย่าง เช่น ยาต้านโรคซึมเศร้าบางตัว อาจไปกระตุ้นทำให้เกิดการนอนกัดฟัน (แต่สาเหตุจากยามักเกิดกับผู้ใหญ่มากกว่าเด็ก)

เด็กนอนกัดฟัน อาจพบโรคและพฤติกรรมอื่นที่ผิดปกติในขณะนอนหลับร่วมด้วยซึ่งอาจส่งผลให้ทางเดินหายใจอุดกั้น หยุดหายใจขณะหลับได้  และเด็กที่ชอบนอนกัดฟันอาจเป็นสมาธิสั้นได้อีกด้วย เช่น

• ปัสสาวะรดที่นอน
• ละเมอพูด เดินละเมอ
• นอนกรน

ผลของการนอนกัดฟันอาจส่งผลให้

• เสียวฟันบ่อยๆ
• เกิดฟันบิ่น ฟันร้าว จนกระทั่งฟันแตก
• เกิดแผลในช่องปาก
• ปวดบริเวณข้อต่อขากรรไกร จนอาจปวดร้าวไปถึงในหู
• รู้สึกเมื่อยเวลาเคี้ยวอาหาร 
• อาการปวดศีรษะบ่อยๆ  
• ฟันสึกกร่อน ฟันมีขนาดสั้นลง และเกิดอันตรายที่โครงสร้างฟันจนทะลุถึงโพรงประสาทฟันได้

รู้ได้อย่างไรว่านอนกัดฟัน ?

• ส่วนมากคนที่นอนด้วยเขาจะบอกเราได้
• อาจสังเกตตัวเองว่าตื่นนอนแล้วรู้สึกเมื่อยหรือเจ็บตึงที่บริเวณแก้ม หน้าหู หรือมีข้อต่อขากรรไกรขยับลำบาก ติดๆ ขัดๆ
• ถ้าให้ทันตแพทย์ตรวจจะพบมีฟันสึกผิดปกติ ไม่สมกับอายุ ดูบริเวณแก้มด้านในและที่ขอบลิ้น มีรอยหยักตามแนวสบฟันชัดเจน แต่ต้องดูประกอบกันหลายอย่าง และอาจใช้เครื่องมือที่ช่วยทดสอบว่านอนกัดฟัน

รู้เร็ว รักษาได้! ตรวจ Sleep Test บอกสาเหตุของปัญหาด้านการนอนหลับ

วิธีนอนที่เหมาะสมป้องกันนอนกัดฟัน

• นอนในห้องที่เงียบ สงบ แสงไม่จ้า เพื่อให้ลูกนอนหลับสบาย
• ไม่ควรกินหนักก่อนนอน 3 ชั่วโมง
• อย่าให้ทำกิจกรรม หรือออกกำลังกายหนักหักโหมก่อนเข้านอน
• สำหรับฝึกในวัยเด็ก ควรสอนให้เด็กๆ รู้จักกิจวัตรของตัวเอง เข้านอนตรงเวลา ไม่ให้ดูทีวี หรือเล่นคอมพิวเตอร์ในเวลาดึก เพราะสิ่งเหล่านี้สร้างความตื่นเต้น กระตุ้นทำให้เกิดอาการนอนกัดฟันได้
• ในเด็กที่ฟันกำลังขึ้น ควรมาพบทันตแพทย์เพื่อตรวจและรับการดูแลที่เหมาะสม ส่วนในเด็กที่ฟันสบกันผิดปกติอาจปรึกษาทันตแพทย์จัดฟันเพื่อรับการรักษาที่ถูกต้อง
• ใส่เฝือกฟันเวลานอน โดยจะทำในเด็กที่มีฟันแท้ขึ้นแล้วหรือเด็กอายุ 6 ปีขึ้นไป

ทั้งนี้การนอนกัดฟันไม่ใช่ความเชื่อโบราณ แต่เป็นสิ่งที่ต้องให้ความใส่ใจสุขภาพการนอน ถ้าการนอนไม่มีคุณภาพและไม่ถูกรักษาก็จะทำให้ปัญหาต่างๆตามมาได้

ข้อมูลจาก : คณะทันตแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดลและโรงพยาบาลสมิติเวช

‘นอน 8 ชั่วโมง’ปรับสมดุลร่างกายพัฒนาสมอง-อารมณ์เพิ่มภูมิคุ้มกันโรค

เทคนิคการหายใจ “4-7-8” ส่งเสริมคุณภาพการนอนหลับสบาย ภายใน 1 นาที