ยาเสริมธาตุเหล็กฟรี ที่ได้รับหลังบริจาคเลือด ควรกินหรือไม่?
หลังบริจาคเลือด เราจะได้รับยาเม็ดสีน่ากลัวมาจำนวนหนึ่ง ซึ่งนั้นคือ ยาเสริมธาตุเหล็กบำรุงเลือด เผยข้อเท็จจริงว่าต้องกินหรือไม่? กินแบบไหนดีที่สุด และไม่ควรกินคู่กับอะไร กินแล้วถ่ายเป็นสีดำอันตรายหรือไม่?
ภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก มีสาเหตุสำคัญ 4 กลุ่มสาเหตุ ได้แก่ การเสียเลือดเรื้อรังที่พบบ่อยที่สุด เช่นประจำเดือนออกหรือมีแผลหรือเนื้องอกในทางเดินอาหาร ทำให้เสียเลือด ร่างกายไม่สามารถนำธาตุเหล็กกลับมาใช้ใหม่ได้ จึงเกิดภาวะขาดธาตุเหล็กร่างกายต้องการเหล็กมากขึ้นพบในหญิงตั้งครรภ์หรือให้นมบุตร, ร่างกายดูดซึมธาตุเหล็กลดลงพบในผู้ป่วยที่มีความผิดปกติของกระเพาะอาหาร
อ่อนเพลีย- ใจสั่น สัญญาณภาวะโลหิตจาง เผยสาเหตุเลือดจางอันตราย!
ตัวเลขค่าเลือดเตือน “ภาวะโลหิตจาง” เสี่ยงหัวใจวาย-น้ำท่วมปอดเฉียบพลัน!
ผู้ป่วยที่กินยาซึ่งรบกวนการดูดซึมของธาตุเหล็กและได้รับธาตุเหล็กจากอาหารไม่เพียงพอ พบในเด็กที่ไม่ได้ดื่มนมมารดา หรือผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่กินอาหารเองไม่ได้
รักษาภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก
- ธาตุเหล็กทดแทน ร่วมกับตรวจหาและแก้ไขสาเหตุ หากไม่มีปัญหาการดูดซึมธาตุเหล็ก นิยมให้ธาตุเหล็กทดแทนโดยการรับประทาน ธาตุเหล็ก เม็ด เริ่มรับประทาน 1 เม็ด 3 เวลาหลังอาหารจนความเข้มข้นเลือดหรือระดับฮีโมโกลบินกลับมาเป็นปกติ จึงลดปริมาณลงเป็น 1 เม็ดหลังอาหารเช้า เย็น และ 1 เม็ด วันละครั้งตามลำดับ ควรรับประทานอย่างน้อย 3-6 เดือน หรือจนแก้ไขสาเหตุได้ เพื่อให้ร่างกายมีปริมาณเหล็กสะสมเพียงพอ
ระหว่างรับประทานธาตุเหล็กเม็ด ควรหลีกเลี่ยงการดื่มนม น้ำเต้าหู้ หรือยาลดกรดร่วมด้วย เนื่องจากจะลดการดูดซึมของธาตุเหล็ก และหากรับประทานร่วมกับน้ำส้ม จะทำให้การดูดซึมธาตเหล็กดีขึ้น หลังรับประทานธาตุเหล็กเม็ด อาจมีอาการคลื่นไส้ อาเจียนได้ โดยมักเป็นเฉพาะ 2-3 วันแรก หากมีอาการคลื่นไส้อาเจียนมากควรปรึกษาแพทย์เพื่อเปลี่ยนชนิดของธาตุเหล็กเม็ด ตลอดระยะเวลาที่รับประทานธาตุเหล็กเม็ด อุจจาระจะมีสีดำเนื่องจากร่างกายขับเหล็กส่วนที่เหลือจากการดูดซึมออกทางอุจจาระ ไม่เป็นอันตรายใดๆ
ยาที่ได้รับหลังบริจาคเลือดคืออะไร ?
ยาที่ได้รับหลังบริจาคเลือดคือ ยาเสริมธาตุเหล็ก (Ferrous Fumarate 200 mg ผสมวิตามิน B1 , B12 และวิตามิน C) ยาบางแห่งก็อาจแตกต่างจากนี้ได้ แต่ก็คือยาเสริมธาตุเหล็กเหมือนๆกัน
กาชาด ชวนบริจาคโลหิต เป็นประจำทุก 3 เดือน เติมคลังเลือด ตลอดปี 2567
ทำไมต้องเสริมธาตุเหล็กหลังบริจาคเลือด?
เพราะว่าธาตุเหล็กเป็นส่วนประกอบสำคัญที่อยู่ในเม็ดเลือดแดง ในการบริจาคโลหิตแต่ละครั้งเราจะเสียธาตุเหล็กไปประมาณ 200-250 มิลลิกรัม หากเราวัดความเข้มข้นโลหิตทันทีหลังบริจาคเลือด จะพบว่าลดลง 0.5กรัม/เดซิลิตร หรือเลือดจางลงทันที 0.5 โดยเฉพาะผู้หญิงจะมีความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะซีดหรือโลหิตจางได้ง่าย เนื่องจากการมีประจำเดือนทุกเดือน
การศึกษาพบว่า ธาตุเหล็กที่สูญเสียไปจะสามารถทดแทนได้ด้วยการกินอาหารตามปกตินี่แหละ ถ้ากินอาหารที่มีประโยชน์ในช่วงระยะเวลา 3 เดือน ความเข้มข้นของเลือดจะกลับมาเป็นปกติได้ ยังไงก็ตาม คนที่กินยาเสริมธาตุเหล็ก 30 เม็ด ในเวลา 1 เดือนจะสามารถเพิ่มระดับความเข้มข้นของเลือดได้ดีกว่ากลุ่มที่เลือกทานอาหารเพียอย่างเดียวโดยไม่กินยา
ขอบคุณข้อมูลจาก : สมาคมโลหิตวิทยาแห่งประเทศไทย และ ศูนย์บริการโลหิตแห่งชาติ สภากาชาดไทย