ภูมิแพ้เฉียบพลันรุนแรงใน "เด็ก" รู้เท่าทันต้องรับมืออย่างถูกต้อง

Anaphylaxis คือภาวะภูมิแพ้เฉียบพลันรุนแรงที่อาจถึงขั้นทำให้เสียชีวิตได้ โดยจะมีอาการแสดงหลายระบบ นอกจากอาการผื่นลมพิษทั่วไป เช่น ระบบทางเดินหายใจ จะมีอาการแสดงเป็นหอบเหนื่อย เขียว อันเนื่องมาจากมีหลอดลมตีบ ในส่วนของระบบทางเดินอาหาร อาจมีอาการคลื่นไส้อาเจียน หรือในเด็กเล็กอาจจะมีอาการซึมลงหรือหงุดหงิดไม่สบายตัวได้

สาเหตุของภาวะภูมิแพ้เฉียบพลันรุนแรงเกิดจากอะไร

ในเด็ก สาเหตุส่วนใหญ่มักเกิดจากการแพ้อาหาร ซึ่งมีหลายชนิด เช่น นมวัว ไข่ หรือแป้งสาลี เป็นต้น

 

6 โรคยอดฮิต "เด็ก" เสี่ยงเป็นมากที่สุดในหน้าฝน

โรคหลอดเลือดสมองใน "เด็ก" ชักเกร็งกระตุก พ่อแม่ควรระวัง!

แต่อย่างไรก็ตาม ผู้ป่วยบางรายอาจจะมีอาการแพ้เฉียบพลันรุนแรงจากสาเหตุอื่นได้ อย่างเช่นแพ้ยา โดยเฉพาะยาชนิดฉีด หรือ การโดนแมลงบางชนิดกัดหรือต่อย ซึ่งการตรวจวินิจฉัยหรือหาสาเหตุจะเป็นการซักประวัติ ตรวจร่างกายอย่างละเอียดโดยแพทย์ ร่วมกับการตรวจทดสอบภูมิแพ้ ซึ่งแพทย์มักแนะนำให้ผู้ป่วยทุกรายตรวจหาสาเหตุของภาวะภูมิแพ้เฉียบพลันรุนแรง เพื่อการหลีกเลี่ยงอย่างถูกวิธี รวมถึงทราบการดูแลเบื้องต้นหากมีอาการแพ้เฉียบพลันรุนแรง

พ่อแม่รับมืออย่างไร?  ให้ลูกน้อยไม่เสี่ยง "ภูมิแพ้กำเริบ" ช่วงหน้าฝน

กระตุ้นพัฒนาการ "เด็กวัยเรียน" จัดอาหารกลางวันต้องมีคุณภาพ

การตรวจวินิจฉัย ทำได้อย่างไรบ้าง

ในส่วนของการวินิจฉัยเบื้องต้น กรณีภาวะภูมิแพ้เฉียบพลันรุนแรง (Anaphylaxis) แพทย์จะวินิจฉัยจากอาการและประวัติจากการสัมผัส ร่วมกับการตรวจวินิจฉัยด้วยการตรวจทดสอบภูมิแพ้ ต่ออาหาร ยา หรือ แมลงที่สงสัย ซึ่งมีการตรวจได้ 2 แบบ คือ

• การทดสอบทางผิวหนังแบบสะกิด (Skin prick Test)
• การเจาะเลือดเพื่อตรวจหา specific IgE

อย่างไรก็ตาม เนื่องจากภาวะภูมิแพ้เฉียบพลันรุนแรง หรือ Anaphylaxis เป็นการแพ้ที่รุนแรงอันตรายถึงขั้นเสียชีวิตได้ เบื้องต้นเมื่อผู้ป่วยมีอาการมาพบแพทย์ แพทย์จะให้ยารักษาอาการฉับพลันทันทีก่อน หลังจากนั้นจะพิจารณาหาสาเหตุของอาการภูมิแพ้ฉับพลันต่อในขั้นตอนถัดไป ในกรณีที่ต้องการตรวจวินิจฉัยด้วยการทดสอบทางผิวหนัง แพทย์จะนัดให้มาทดสอบอีกครั้งประมาณ 4-6 สัปดาห์ เพื่อได้ผลการตรวจที่แม่นยำต่อไป

การป้องกันภาวะภูมิแพ้เฉียบพลันรุนแรงทำได้อย่างไร

• หลีกเลี่ยงสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการภูมิแพ้เฉียบพลันรุนแรงอย่างจริงจัง เพราะการแพ้ลักษณะนี้เป็นการแพ้ที่อันตรายถึงชีวิตได้
• ในคนไข้ที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นภูมิแพ้เฉียบพลันรุนแรง ควรพกยาที่ใช้รักษากรณีเกิดอาการฉับพลันติดตัวตลอดเวลา รวมถึงได้รับคำแนะนำเกี่ยววิธีการใช้อย่างถูกต้อง
• นัดติดตามอาการภูมิแพ้กับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง ทุกๆ 3-6 เดือน เพื่อตรวจเช็กในเรื่องยา และสอบถามถึงอาการเกิดซ้ำของโรค และพิจารณาการตรวจเลือดซ้ำ เพื่อตรวจสอบว่าเด็กหายจากอาการภูมิแพ้หรือยัง ถ้ามีแนวโน้มการหายจากภูมิแพ้ จะทำการทดสอบการแพ้ เช่น การแพ้อาหาร หรือยา แพทย์จะให้ทดสอบโดยการรับประทานอาหารที่แพ้ซึ่งทำในโรงพยาบาล เพื่อเป็นการยืนยันการหายจากโรค เพื่อให้เด็กกลับไปใช้ชีวิตได้ตามปกติได้ต่อไป
• ในกรณีเด็กเล็กเมื่อไปโรงเรียน จะมีข้อแนะนำ การติดแท็กป้าย การแจ้งคุณครู ในเรื่องการใช้ยา และการดูแลเด็ก เช่น การพกบัตรแพ้ยา การรักษาต้องใช้ยาอะไร การฉีดยาให้เด็ก ในกรณีเด็กโตต้องได้รับการฝึกให้ฉีดยาด้วยตนเอง

"ไข้หวัดใหญ่" โรคยอดฮิตใน "เด็ก" ที่มาพร้อมฝน

สมาคมจิตแพทย์ฯ ห่วงเยาวชนเข้าถึงกัญชาง่ายขึ้น

ขอบคุณข้อมูลสุขภาพ โรงพยาบาลพญาไท