TOD หรือ Transit-oriented Development การใช้ที่ดินแบบผสมผสาน เพื่อการพัฒนาพื้นที่โดยรอบสถานีขนส่งมวลชนให้มีการใช้ประโยชน์ ทั้งที่พักอาศัย อาคารพาณิชย์ สำนักงาน และใช้ประโยชน์อื่นๆ โดยออกแบบเพื่อรองรับผู้ใช้ระบบขนส่งมวลชนเป้นหลัก ซึ่งมีสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการเดินเท้าและใช้จักรยาน และลดการพึ่งพาการใช้รถยนต์ส่วนบุคคล
ทำไม“พื้นที่สีเขียว”ถึงเป็นปัญหาสำคัญ ที่คนกรุงอยากให้ผู้ว่าฯเร่งแก้ไข
ชวนเช็กอิน “ตำหนิโฮสเทล” ที่พักดีไซน์สวยที่ไม่จำเป็นต้องสมบูรณ์แบบ
สำหรับกรุงเทพฯ การใช้แนวคิดแบบ TOD มีให้เห็นตามแนวรถไฟฟ้า โดยเฉพาะสายสีเขียวที่ผ่านใจกลางเมือง แต่อีกมุมหนึ่งที่น่าสนใจคือ
"การพัฒนาพื้นที่แบบ TOD ที่ใก้ลกับพื้นที่สีเขียว" อย่างสวนสาธารณะ ซึ่งมีสถานีรถไฟฟ้าที่ใกล้กับสวนสาธารณะหลายแห่ง เช่น
- สวนลุม อยู่ระหว่างรถไฟฟ้าใต้ดิน 2 สถานี
- สวนเบญจกิติ อยู่ใกล้สถานีรถไฟฟ้าใต้ดิน 3 สถานี
- สวนวชิรเบญจทัศ (สวนรถไฟ)” อยู่ใกล้กับสถานีรถไฟฟ้าใต้ดิน 2 สถานี
โดยอาจใช้โมเดลของ Rise City เมืองฝูโจว เป็นตัวอย่าง เพราะได้ถูกออกแบบมาเพื่อรองรับกับ TOD ครอบคลุมพื้นที่ประมาณ 200,000 ตารางเมตร เป็นสวนสาธารณะติดกับตัวสถานี และเป็นจุดเชื่อมต่อกับพื้นที่จัดแสดงนิทรรศการและกิจกรรมสันทนาการของ คนในพื้นที่
Rise City นั้นถูกออกแบบตามความต้องการของคนในพื้นที่ เจาะกลุ่มไปที่วัยรุ่นที่มีไลฟ์สไตล์ชื่นชอบการออกแบบ เช่น ทางเดินเข้าพลาซ่า ถูกออกแบบเป็นบันไดแบบวงแหวน โดยมีประติมากรรมน้ำตกอยู่ตรงกลาง ซึ่งการออกแบบยังคำนึงถึงการกักเก็บน้ำฝนที่ตกลงมาด้วย
เมื่อขึ้นไปชั้น 2 จะพบทางเดินเชื่อมต่อกันเป็นเหมือนห้องนั่งเล่นแบบเปิดโล่งเพื่อให้สามารถชมสวนได้จากมุมด้านบน อ่านหนังสือ หรือนั่งพักผ่อนได้
สำหรับลานด้านล่าง ออกแบบให้เป็นพื้นที่สำหรับออกกำลังกายได้ มีเครื่องออกกำลังกายติดตั้งให้สำหรับทั้งเด็กและผู้ใหญ่ มีสนามทรายสำหรับเด็กเล็ก
และการที่ Rise City ถูกออกแบบเป็นสวนสาธารณะ สิ่งสำคัญที่ขาดไม่ได้จึงเป็นพื้นที่สีเขียวที่ถูกออกแบบมาสำหรับเดินหรือนั่งผ่อนคลาย และยังเป็นพื้นที่ให้คนสามารถมาศึกษาพันธุ์ไม้ต่างๆ
แต่สิ่งที่ไทยยังแตกต่างจาก Rise City เมืองฝูโจว คือ
พื้นที่สีเขียวที่เป็นสวนสาธารณะของไทยมีรั้วกั้น มีเวลาเปิด-ปิด ตายตัว ทำให้ผู้เดินทางไม่สามารถใช้เป็นเส้นทางสัญจรได้ตลอดเวลา ซึ่งเป็นสวนสาธารณะที่สร้างมาก่อนจะเกิดสถานีรถไฟ ทำให้แตกต่างจากการออกแบบพื้นที่สีเขียวแบบ TOD ที่มีการวางโครงสร้างในภาพใหญ่ตั้งแต่เริ่มโครงการเพื่อเชื่อมต่อกับสถานีรถไฟในบริเวณใกล้เคียง
จะเห็นว่าการออกแบบพื้นที่สีเขียวแบบ TOD นั้นสามารถพัฒนาพื้นที่ทางเดินจากตัวสถานีรถไฟมาเปลี่ยนเป็นสวนสาธารณะให้คนได้สัญจรไปยังพื้นที่รอบข้างได้อย่างลงตัว คนเดินเท้าสามารถสัญจรได้ตลอดเวลา ไม่มีรั้วกั้นหรือเวลาเปิด-ปิด ของสถานที่ ขณะเดียวกันยังสามารถใช้เป็นพื้นที่สำหรับพักผ่อนหย่อนใจได้อย่างปลอดภัย เป็นอีกหนึ่งแนวคิดที่น่านำมาปรับใช้กับสวนสาธารณะใจกลางกรุงฯ บ้านเรา
ภาพ Rise City เมืองฝูโจว