"รดน้ำดำหัว" ประเพณีสงกรานต์ 2568 แนะ 6 สิ่งของต้องเตรียม พร้อมคำกล่าวขอขมา

ประเพณีรดน้ำดำหัว เป็นพิธีต่อเนื่องจากวันสงกรานต์หรือวันขึ้นปีใหม่ของไทย เป็นประเพณีที่แสดงถึงความเคารพนบน้อบต่อบิดามารดา ผู้ใหญ่ หรือผู้มีพระคุณ เป็นการแสดงออกถึงความกตัญญูกตเวที ของผู้น้อยและขอขมาลาโทษที่ผู้น้อยอาจเคยล่วงเกินผู้ใหญ่ อีกทั้งเป็นการขอพรเพื่อความเป็นสิริมงคล แก่ตนเองตลอดไปตั้งแต่วันแรกของการเริ่มประ เพณีสงกรานต์ จนถึงวันสุดท้ายของสงกรานต์

Shutterstock/-

คำว่า รดน้ำดำหัว เป็นคำพูดของชาวเหนือที่จะไปรดน้ำขอขมา (ขอโทษ) ผู้ใหญ่และขอพรจากผู้ใหญ่ที่ตนเคารพนับถือ ซึ่งจะมีการอาบน้ำจริง ๆ คืออาบทั้งตัวและดำหัวคือสระผมด้วยสิ่งที่ใช้สระผมก็จะเป็นน้ำส้มป่อยหรือน้ำมะกรูด
       
การดำหัว ในความหมายทั่วไปของชาวล้านนาไทยนั้นหมายถึงการ “สระผม” แต่ในพิธีกรรม โดยเฉพาะในเทศกาลสงกรานต์ของทุก ๆ ปี หมายถึง การชำระสะสาง สิ่งอันเป็นอัปมงคลในชีวิตให้วิปลาสปราดไป ด้วยการใช้น้ำส้มป่อยเป็นเครื่องชำระจึงใช้คำว่า ดำหัว มาต่อท้ายคำว่า รดน้ำ ซึ่งมีความหมายคล้ายกันกลายเป็นคำซ้อน คำว่า “รดน้ำดำหัว” ประเพณีรดน้ำดำหัวถือว่าเป็นประเพณีที่ดีงามอีกประเพณีหนึ่ง ที่ประชาชนชาวไทยถือปฏิบัติสืเวลาที่ยาวนาน ซึ่งการรดน้ำดำหัวผู้สูงอายุ หรือญาติผู้ใหญ่ บุคคลผู้ที่ตนให้ความเคารพนับถือ การรดน้ำดำหัวนั้นจะเป็นการขอโทษขออภัย ซึ่งกันและกัน ที่เคยล่วงเกินกันในปีที่ผ่านมา

Shutterstock/-

6 สิ่งที่ต้องนำไปใช้ในการรดน้ำดำหัว

1. พวงมาลัย 1 พวง 
2. ขันเงินหรือขันทองเหลือง พานข้าวตอก ดอกไม้ และธูปเทียน
3. กะละมังใบใหม่ใส่น้ำ ลอยดอกมะลิ ดอกดาวเรือง ดอกกุหลาบใส่น้ำอบให้หอม ๆ จะเป็นน้ำอบไทยหรือน้ำหอม น้ำส้มป่อย ก็ได้
4. ผ้าเช็ดมือ เช็ดเท้าผืนใหม่ 
5. ซองใส่ปัจจัยให้พ่อแม่ ตามอัธยาศัย 
6. ผ้าไหม หรือเสื้อผ้าชุดใหม่ให้ผู้ใหญ่หลังการรดน้ำดำหัว เพื่อเป็นการต้อนรับปีใหม่ไทย

เคล็ดลับในการรดน้ำดำหัวผู้ใหญ่

1. เมื่อรดน้ำดำหัวแล้ว ให้ถวายบุญกุศลน้อมจิต ตั้งนะโม ๓ จบ ระลึกถึง คุณพระรัตนตรัย คุณบิดามารดาครูบาอาจารย์ ประเคนพานพวงมาลัยให้ท่าน พนมมือ

จากนั้นกล่าวว่า ลูก (เอ่ยชื่อ นามสกุล วันเดือนปีเกิดของตน)ขอน้อมถวายบุญบารมี คุณงามความดีที่ได้สร้างสมมาตั้งแต่อดีตชาติ และในปัจจุบันชาติ น้อมถวายแด่พระพุทธเจ้าทุกพระองค์ พระธรรม พระสงฆ์ คุณบิดามารดา ครูบาอาจารย์ทุกๆ ชาติ และขอให้ (เอ่ยชื่อ) ได้มีส่วนในบุญทั้งหมดของลูกทั้งหมดโดยไม่มีประมาณ

ผู้ใหญ่กล่าว อนุโมทนาสาธุ สาธุ สาธุ

2. การล้างเท้าพ่อแม่ อวยพรให้ท่านสุขภาพแข็งแรงควรล้างเท้าท่านให้สะอาดก่อน แล้วให้ท่านนั่งเอาเท้าวางลงในกะละมังใบใหญ่ ๆ เอาน้ำหอมลอยดอกมะลิราดรดเท้า ให้ท่วมหลังเท้าของท่าน อวยพรให้ท่านสุขภาพแข็งแรง อยู่เป็นร่มโพธิ์ร่มไทรของลูกหลานต่อไปนาน ๆ เมื่อล้างเท้าพ่อและแม่เสร็จแล้ว ให้ก้มกราบที่เท้า 5 ครั้ง

 

ขอบคุณข้อมูลจาก dmc.tv และ คุณดนัย จันทร์เจ้าฉาย
เรียบเรียงโดย พีพีทีวี