7 เมนูจานโปรด “โซเดียมสูง” อร่อยปากลำบากไต กินบ่อยเสี่ยงไตเรื้อรัง
รู้หรือไม่ ? อาหารเมนูโปรด บางเมนู 1 จาน โซเดียมสูงมากกว่า 1-2 เท่า ของปริมาณที่ควรได้รับในแต่ละวัน แนะวิธีกินอาหารให้ไตปลอดภัย ไม่เสี่ยงโรค
กรมอนามัยได้ร่วมกับสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และสมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย พบว่าคนไทยบริโภคเกลือโซเดียมมากถึง 3,636 มิลลิกรัมต่อคนต่อวัน เกินเกณฑ์มาตรฐาน 2 เท่า ที่กำหนด คือ 2,000 มิลลิกรัมต่อคนต่อวันทำให้มีความเสี่ยงเป็นโรคร้าย เช่น ไตวาย มะเร็ง โรคหัวใจ หลอดเลือดสมองตีบตัน ความดันโลหิตสูง เป็นต้น จากการศึกษาพบว่ามากถึง 25% หรือประมาณ 10 ล้านคนและเป็นโรคไตเรื้อรัง 7 ล้านคน
วันนี้เราจะมาพูดถึง “โซเดียม” ที่เป็นหนึ่งในเกลือแร่ที่ร่างกายต้องการ มีผลต่อการทำงานของเส้นประสาท กล้ามเนื้อ และความดันโลหิต ร่างกายได้รับโซเดียมจากอาหารในรูปของเกลือโซเดียมคลอไรด์ซึ่งมีรสชาติเค็ม เช่น น้ำปลา กะปิ นอกจากนี้ โซเดียมยังอยู่ใน ผงชูรสและผงฟู ซึ่งไม่มีรสเค็มด้วยเช่นกัน ซึ่งหากกินบ่อย ๆ อาจทำให้มีปัญหากับไต ก่อให้เกิดโรคไตเรื้อรัง หากไม่ได้รับการรักษาอย่างถูกต้องอาจก่อให้เกิดผลกระทบอื่นๆ ตามมา เช่น อัมพฤกษ์อัมพาต โรคหัวใจและหลอดเลือด รวมถึงภาวะไตวายและอาจเสียชีวิตได้ในที่สุด
อาหารที่มีโซเดียมสูง นานๆกินทีได้แต่กินถี่อาจไตวายได้
- เฟรนช์ฟรายและถั่วอบเกลือ หลายคนทราบดีว่าเฟรนช์ฟรายมีไขมันสูง เนื่องจากใช้น้ำมันในการทอด แต่กลับมองข้ามความเค็มของเกลือที่โรยและซอสที่ใช้จิ้ม ขณะที่ถั่วอบเกลือยังเป็นแหล่งโซเดียมที่ยิ่งเคี้ยวยิ่งมัน แต่กินเพลินมากปริมาณโซเดียมทะบุกรอบแน่ๆ
- ส้มตำปูปลาร้า ปัญหาไม่ได้อยู่ที่ส้มตำแต่อยู่ที่ปูเค็มและปลาร้าที่ผ่านการหมักเกลือ อีกทั้งยังปรุงรสด้วยน้ำปลาและผงชูรส ที่เป็นอาหารอุดมโซเดียมไปโดนปริยาย กินได้แต่สั่งแม่ค้า-พ่อค้าเบาผงชูรส เครื่องปรุงรสหน่อยนะคะ
- เมนูยำ อีกเมนูยอดนิยมของคนไทย นอกจากน้ำปลาและผงชูรสที่ประโคมลงปรุงรสแล้ว เมนูยำแซบที่ได้รับความนิยมมักเป็นของหมักดอง เช่น ปูดอง กุ้งแช่น้ำปลา รวมถึงแหนมและไส้กรอก ซึ่งอาหารหมักดองและแปรรูปย่อมต้องมีเกลือเป็นส่วนผสมทั้งสิ้น
- สารพัดน้ำจิ้ม ไม่ว่าจะเป็นน้ำจิ้มปิ้งย่าง,น้ำจิ้มสุกี้,น้ำจิ้มแจ่ว หรือน้ำจิ้มซีฟู้ด ต่างก็มีน้ำปลา เกลือ ผงปรุงรส และผงชูรส ช่วยชูรสให้กลมกล่อมขึ้น ยิ่งตัวอาหารเองมีการปรุงรสมาอยู่แล้ว เช่น ลูกชิ้น ไก่ย่าง สุกี้ ยิ่งรับประทานพร้อมน้ำจิ้ม ยิ่งหมายถึงการเติมเกลือเข้าร่างกายมากขึ้น
- อาหารแปรรูป ของหมักดองและแช่อิ่ม จำเป็นต้องมีเกลือเป็นส่วนผสมหลัก เพื่อเป็นการถนอมอาหาร หากรับประทานในปริมาณมากหรือบ่อยเกินไป ก็เป็นการเพิ่มโซเดียมเข้าร่างกายเช่นกัน
- เล้ง นอกจากใช้น้ำปลาในการปรุงแล้ว ในน้ำซุปคือโซเดียมจากเครื่องปรุงรสต่าง ๆ ส่วนใหญ่ที่ละลายอยู่ ทั้งผงปรุงรส เกลือ ซอสปรุงรส ซีอี๊ว และผงชูรส ถือเป็นเมนูโซเดียมหลากหลายในหม้อเดียว นอกจากเมนูเล้งแซบแล้ว เมนูอื่นๆ ที่มีซุป เช่น ก๋วยเตี๋ยว สุกี้ ก็ถือเป็นอาหารโซเดียมสูง เช่นกัน
- ของหวานที่โซเดียมกระจาย เบเกอรี่ ขนมปัง เค้ก คุกกี้ โดนัท และพาย แทบไม่น่าเชื่อว่าขนมอบจะมีปริมาณโซเดียมสูง เพราะไม่มีรสเค็ม แต่ผงฟูถือว่าเป็นโซเดียมรูปแบบหนึ่งที่ไม่มีรสเค็ม ดังนั้นการรับประทานขนมอบที่ใส่ผงฟู ก็คือการบริโภคโซเดียมที่ไม่มีรสเค็ม
มื้อเช้าวันหยุดแบบไหน? ที่แย่สำหรับสุขภาพหัวใจ-ไขมันและโซเดียมสูง
ปริมาณโซเดียมต่อวัน
องค์การอนามัยโลก แนะนำปริมาณโซเดียมในอาหารไม่ควรบริโภคเกิน 2,000 มิลลิกรัมต่อวัน เทียบเท่าเกลือ 1 ช้อนชา หรือ น้ำปลาไม่เกิน 3 ช้อนชาต่อวัน แต่อาหารสุดโปรดของคนไทยทำให้รับโซเดียมกันมากถึง 3,000-5,000 มิลลิกรัมต่อวัน ซึ่งเกินไปมาก จึงไม่แปลกที่คนไทยจะเป็นโรคเรื้อรัง อย่าง โรคไตเรื้อรัง เบาหวาน ความดันโลหิต โรคหัวใจ โรคอ้วนมากขึ้น
วิธีลดโซเดียม หากยังละเลิกไม่ได้
- หันมาปรุงเองเพื่อควบคุมปริมาณโซเดียม
- ลดความเค็มลง หรือเลือกใช้เครื่องปรุงรสที่มีโซเดียมต่ำ
- ลดความถี่ในการกินอาหารที่มีโซเดียมสูง
- ลดปริมาณน้ำจิ้ม เช่น สุกี้ หมูกระทะ หอยทอด
- หลีกเลี่ยงอาหารจานด่วน เพราะมีปริมาณโซเดียมสูง
- อ่านฉลากโภชนาการก่อนเลือกซื้อทุกครั้ง
- เลือกอาหารที่มีโซเดียมไม่เกิน 200 มิลลิกรัมต่อหนึ่งหน่วยบริโภค
ขอบคุณข้อมูลจาก : โรงพยาบาลสมิติเวช
โรคไต ไม่กินเค็มแต่รักโซเดียมก็เสี่ยงได้ แนะวิธีป้องกันไตทำงานหนัก
อาหาร 6 กลุ่มที่ผู้ป่วย “โรคไตเรื้อรัง” ต้องรู้ กินแบบไหนช่วยชะลอโรค?