เปิดตำนาน "เทศกาลกินเจ" งานบุญที่ใหญ่ที่สุดในรอบปี

โดย PPTV Online

เผยแพร่

เปิดตำนาน เล่าขานใน "เทศกาลกินเจ" พร้อมต้นกำเนิดงานบุญใหญ่ในรอบปี

ย้อนกลับไปเมื่อ194 ปี นับเป็นจุดเริ่มต้นที่ทำให้คนไทยรู้จักกับเทศกาลกินเจเป็นครั้งแรก เพราะในยุคนั้นเป็นยุคที่ ประชาชนชาวจีนจากมณฆล ฮกเกี้ยน (ฝูเจี้ยน) แต้จิ๋ว และซัวเถา ได้ทำการย้ายถิ่นฐานเข้ามาอยู่ที่ประเทศไทย ใน จ.ภูเก็ต จนกำเนิดอาชีพสำคัญอย่างการ ขุดแร่ และดีบุกขาย แม้ในระยะเวลานั้น ชาวจีนจะเข้ามาเพื่อทำมาหากินเอาชีวิตรอด แต่คนจีนก็ยังไม่ละทิ้งประเพณีที่สืบทอดกันมาอย่างช้านาน และนั่นคือ ประเพณีกินผัก กินเจ หรือ เจี๊ยะฉ่าย โดยที่ภูเก็ตถือเป็นที่แรก ที่ชาวไทยรู้จักกับประเพณีการกินเจ

คอนเทนต์แนะนำ
เทศกาลกินเจ 2566 เริ่มวันไหน มีข้อปฏิบัติและข้อห้ามอย่างไร?
ทำไมต้อง “ล้างท้องก่อนกินเจ” เปิดข้อปฏิบัติ ต้อนรับเทศกาลกินเจ 2567
กินเจ 2567 วันไหน คนเริ่มกินเจต้องรู้อะไรบ้าง พร้อมเคล็ดลับเช็กของเจ

เปิดตำนาน "เทศกาลกินเจ" ช่างภาพพีพีทีวี
6 ตำนาน จุดกำเนิดของการกินเจ ที่มีอย่างยาวนาน

เช็คสิทธิรัฐจ่าย ผู้ถือบัตรสวัสดิการแห่งรัฐ-ผู้พิการ แนะวิธีแก้ไขหากถูกตัดสิทธิเงินดิจิทัล 10000 บาท...

รวมมือถือซัมซุง รองรับอัปเดต "One UI 6.1.1" นอกเกาหลีใต้ เดือนกันยายน

เหตุผลอะไรที่ทำให้เราสมัครบัตรเครดิตไม่ผ่าน และจะแก้ไขอย่างไร ?
 

จุดกำเนิดของการกินเจในไทย

ชาวไทยเชื้อสายจีนที่ภูเก็ต มีธรรมเนียมการกินเจที่กลายเป็นเทศกาลที่ยิ่งใหญ่ เป็นเอกลักษณ์โดดเด่น และเป็นจุดดึงดูดทางการท่องเที่ยวของภูเก็ตด้วย โดยชาวจีนถือศิลกินเจกันในเดือน 9 ก็เพราะเชื่อว่าเป็นห้วงยามที่เทพเจ้าทั้ง 9 จะเสด็จออกโปรดสัตว์บนโลกมนุษย์ แต่ดวงวิญญาญของเทพเจ้าไม่สามารถติดต่อกับมนุษย์ได้โดยตรง 

เว้นเสียแต่ผ่าน "ร่างทรง" หรือ "ม้าทรง" ซึ่งก็คือบุคคลที่เทพเจ้าเห็นเหมาะสมจะนำวิญญาณของพระองค์เข้าครอบครองร่างนั้นชั่วขณะหนึ่ง เพื่อเป็นตัวแทนของพระองค์ในการกระทำกิจใดๆ บนโลกมนุษย์ โดยเฉพาะการออกโปรดสัตว์

แม้ว่าในประเทศจีนเทศกาลกินเจ จะไม่ได้ยิ่งใหญ่อลังการเท่าที่ไทย แต่ล้วนเป็นเรื่องของความเชื่อถือศรัทธา ว่าการกินเจคือการสักการะและบูชาตามความเชื่อเรื่องเทพเจ้า เพื่อให้เทพเจ้าประจำตระกูล หรือเทพเจ้าประจำหมู่บ้าน ได้ปกป้องรักษาตนด้วยการ ถือศีล กินผัก งดทำบาป โดยระยะเวลากินเจ 9 วัน เพราะเป็นการบูชา 9 เทวกษัตริย์ และแบ่งตำนาน 6 เรื่องที่สำคัญ สำหรับเทศกาลกินเจ พีพีทีวีรวบรวม เอาไว้ให้ครบแล้ว

ตำนาน 6 เรื่อง ในเทศกาลกินเจ

  • ตำนานกินเจเพื่อรำลึกถึงนักรบ "หงี่หั่วท้วง" 
  • ตำนานกินเจเพื่อบูชา “ดาวนพเคราะห์” ทั้ง 9
  • ตำนานกินเจเพื่อสักการบูชาพระพุทธเจ้าในอดีตกาล 
  • ตำนานกินเจเพื่อเป็นการบูชา“จักรพรรดิซ่งตี้ปิง”
  • ตำนานที่กินเจเพื่อขจัดภัยพิบัติ
  • ตำนานกินเจของเล่าเซ็ง

ตำนานกินเจเพื่อรำลึกถึงนักรบ "หงี่หั่วท้วง" 

ตามความเชื่อของชาวจีน เล่าว่าการกินเจเริ่มขึ้นเพื่อรำลึกถึงนักรบ "หงี่หั่วท้วง" ซึ่งเป็นทหารชาวบ้านของจีนที่ต่อสู้ต้านทานกองทัพแมนจูอย่างกล้าหาญ ฝ่ายแมนจูมีปืนไฟของชาวตะวันตกที่ฝ่ายจีนไม่มี นักรบหงี่หั่วท้วงเหล่านี้จะประกอบพิธีกรรมนุ่งขาวห่มขาว ไม่กินเนื้อสัตว์และผักที่มีกลิ่นฉุน และท่องบริกรรมคาถาตามความเชื่อของจีน เชื่อกันว่าจะสามารถป้องกันปืนไฟได้ แต่ก็ไม่ประสบผล ครั้นจีนพ่ายแพ้แมนจู ชายชาวจีนถูกบังคับให้ไว้ผมอย่างชาวแมนจู ซึ่งสร้างความคับแค้นให้แก่ชาวจีนอย่างมาก ชาวจีนจึงรำลึกถึงนักรบหงี่หั่วท้วงเหล่านี้ด้วยสำนึกในบุญคุณ

ตำนานกินเจเพื่อบูชา “ดาวนพเคราะห์” ทั้ง 9

แม้ว่าการกินเจจะเป็นการกินผัก และไม่ประพฤติตนที่อาจให้ก่อภัยอันตรายแล้ว อีกนัยยะสำคัญเพื่อเป็นการประกอบพิธีกรรมเพื่อสักการบูชาพระพุทธเจ้าในอดีตกาล 7 พระองค์ และพระมหาโพธิสัตว์อีก 2 พระองค์ รวมเป็น 9 พระองค์ หรืออีกนัยหนึ่งเรียกว่า “ดาวนพเคราะห์” ทั้ง 9 ได้แก่ พระอาทิตย์ พระจันทร์ พระอังคาร พระพุธ พระพฤหัสบดี พระศุกร์ พระเสาร์ พระราหู และพระเกตุ ในพิธีกรรมบูชานี้สาธุชนในพระพุทธศาสนาสละเวลาทางโลกมาบำเพ็ญศีลงดเว้นเนื้อสัตว์และแต่งกายด้วยชุดขาว

ตำนานกินเจเพื่อสักการบูชาพระพุทธเจ้าในอดีตกาล 

ผู้ถือศีลกินเจในพระพุทธศาสนาฝ่ายมหายานที่ปฏิบัติสืบต่อกันมาของชาวจีนในประเทศไทย เพื่อสักการบูชาพระพุทธเจ้าในอดีตกาล 7 พระองค์ ดังมีในพระสูตร ปั๊กเต๊าโก๋ว ฮุดเชียวไจเอียงชั่วเมียวเกง และพระมหาโพธิสัตว์อีก 2 พระองค์ รวมเป็น 9 พระองค์ (หรือ “เก้าอ๊อง”) คือ กล่าวไว้คือ 

  • พระวิชัยโลกมนจรพุทธะ 
  • พระศรีรัตนโลกประภาโมษอิศวรพุทธะ 
  • พระเวปุลลรัตนโลกวรรณสิทธิพุทธะ 
  • พระอโศกโลกวิชัยมงคลพุทธะ 
  • พระวิสุทธิอาศรมโลกเวปุลลปรัชญาวิภาคพุทธะ 
  • พระธรรมมติธรรมสาครจรโลกมโนพุทธะ 
  • พระเวปุลลจันทรโภคไภสัชชไวฑูรย์พุทธะ 
  • พระศรีสุขโลกปัทมอรรถอลังการโพธิสัตว์
  • พระศรีเวปุลกสังสารโลกสุขอิศวรโพธิสัตว์

 ทรงตั้งปณิธานจักโปรดสัตว์โลก จึงได้แบ่งกายมาเป็นเทพเจ้า 9 พระองค์ด้วยกัน โดยเทพเจ้าทั้ง 9 พระองค์ ทรงอำนาจตบะอันเรืองฤทธิ์บริหารธาตุดิน น้ำ ลม ไฟ และทอง ทั่วทุกพิภพน้อยใหญ่สารทิศ

  • ไต้อวยเอี๊ยงเม้งทัมหลังไทแชกุน 
  • ไต้เจียกอิมเจ็งกื้อมึ้งงวนแชกุน 
  • ไต้กวนจิงหยิ้งลุกช้งเจงแชกุน 
  • ไต้ฮั่งเฮี่ยงเม้งม่งเคียกนิวแชกุน 
  • ไต้ปิ๊กตังง้วนเนี้ยบเจงกังแชกุน 
  • ไต้โพ้วปั๊กเก๊กบู๊เอียกกี่แชกุน 
  • ไต้เพียวเทียนกวนพัวกุงกวนแชกุน 
  • ไต้ตั่งเม้งงั่วคูแชกุน 
  • ฮุ้ยกวงไตเพียกแชกุน 

ตำนานกินเจเพื่อเป็นการบูชา“จักรพรรดิซ่งตี้ปิง”

“จักรพรรดิซ่งตี้ปิง” ซึ่งเป็นจักรพรรดิองค์สุดท้ายของราชวงศ์ซ้องซึ่งสิ้นพระชนม์โดยทรงทำอัตวินิบาตกรรม (การฆ่าตัวตาย) ในขณะที่เสด็จไต้หวันโดยทางเรือ เมื่อมีพระชนนมายุได้ 9 พรรษา พิธีบูชาเพื่อระลึกถึงราชวงศ์ซ้องนี้ มีแต่เฉพาะในมณฑลฮกเกี้ยนซึ่งเป็นดินแดนผืนสุดท้ายของราชวงศ์ซ้องเท่านั้น โดยชาวฮกเกี้ยนได้จัดทำพิธีดังกล่าวนี้ขึ้นด้วยการอาศัยศาสนาบังหน้าการเมือง การที่เผยแผ่มาสู่เมืองไทยได้นั้นเพราะชาวจีนจากฮกเกี้ยนนำมาเผยแผ่

ตำนานที่กินเจเพื่อขจัดภัยพิบัติ

1,500 ปีมาแล้ว มณฑลกังไส เป็นดินแดนที่เจริญรุ่งเรืองมาก ฮ่องเต้เมืองนี้มีพระราชโอรส 9 พระองค์ซึ่งเป็นเลิศทั้งบุ๋นและบู๊จึงทำให้หัวเมืองต่างๆ ยอมสวามิภักดิ์ ยกเว้นแคว้นก่งเลี้ยดที่มีอำนาจเข้มแข็งและมีกองกำลังทหารที่เหนือกว่า 

จนวันหนึ่งชาวกังไสเกิดความแตกสามัคคีและเอาเปรียบกัน เทพยดาทราบว่าอีกไม่นานกังไสจะเกิดภัยพิบัติจึงหาผู้อาสาช่วยแต่ชาวบ้านจะพ้นภัยได้ก็ต่อเมื่อได้สร้างผลบุญของตนเอง ดวงวิญญาณพระราชโอรสองค์โตรับอาสาและเพ่งญาณเห็นว่าควรเริ่มที่บ้านเศรษฐีใจบุญ ลีฮั้วก่าย

คืนวันหนึ่งคนรับใช้แจ้งเศรษฐีลีฮั้วก่ายว่ามีขอทานโรคเรื้อนมาขอพบเศรษฐีจึงมอบเงินจำนวนหนึ่งให้เป็นค่าเดินทาง แต่ขอทานไม่ไปและประกาศให้ชาวเมืองถือศีลกินเจเป็นเวลา 9 วัน 9 คืนผู้ใดทำตามภัยพิบัติจะหายไป เศรษฐีนำมาปฏิบัติก่อนและผู้อื่นจึงปฏิบัติตามจนมีการจัดให้มีอุปรากรเป็นมหรสพในช่วงกินเจด้วย

เล่าเอี๋ยเกิดศรัทธาประเพณีกินเจของมณฑลกังไสจึงได้ศึกษาตำราการกินเจของเศรษฐีลีฮั้วก่ายที่บันทึกไว้ แต่ได้ดัดแปลงพิธีกรรมบางอย่างให้รัดกุมยิ่งขึ้นและให้มีพิธีเชี้ยยกอ๋องส่องเต้ (พิธีเชิญเง็กเซียนฮ่องเต้มาเป็นประธานในพิธี)

ตำนานกินเจของเล่าเซ็ง

'เล่าเซ็ง' เข้าใจผิดคิดว่าแม่ตนตายไปเพราะเป็นโรคขาดสารอาหาร จนคืนหนึ่งแม่ได้มาเข้าฝันบอกว่า แม่ตายไปได้รับความสุขมากเพราะแม่กินแต่อาหารเจและตอนนี้แม่อยู่บนเขาโพถ้อซัว ตั้งอยู่บนเกาะน่ำไฮ้ ในมณฑลจิ๊ดเจียงถ้าลูกอยากพบแม่ให้ไปที่นั่น

เมื่อถึงเขาโพถ้อซัวขณะที่เล่าเซ็งก้มลงกราบไหว้พระโพธิสัตว์นั้น เขาเห็นแม่ลอยอยู่เหนือกระถางธูปเพียงคนเดียว ขณะเดินทางกลับเขาได้แยกทางกับหญิงสาวและได้พบเด็กชายคนหนึ่งยืนร้องไห้และได้ถามไถ่ได้ความว่าเป็นลูกของเขากับภรรยาที่เลิกกันไปนานแล้ว เขาจึงพาไปอยู่ด้วยแล้ววันหนึ่งหญิงสาวที่นำทางไปเขาโพถ้อซัวมาขออาศัยอยู่ด้วย ทั้งสามอยู่ด้วยกันอย่างมีความสุข

หญิงสาวผู้นั้นเป็นสาวบริสุทธิ์ประพฤติตนเป็นคนดีอยู่ในศีลธรรมและถือศีลกินเจอยู่เนืองนิตย์ นางรู้ว่าใกล้ถึงวันตายของนางแล้วจึงบอกเล่าเซ็ง เมื่อถึงวันนั้นนางอาบน้ำแต่งตัวด้วยอาภรณ์ที่ขาวสะอาดแล้วนั่งสักครู่ก็สิ้นลม เล่าเซ็งเห็นการจากไปด้วยดีของนางคล้ายกับแม่จึงเกิดศรัทธายกสมบัติให้ลูกชายแล้วประพฤติตนใหม่ เมื่อตายไปจะได้บังเกิดผลเช่นเดียวกับแม่และหญิงสาวและประเพณีกินเจจึงเริ่มขึ้น
 

อย่างไรก็ตามตำนานเล่านี้เป็นเรื่องที่เล่าสืบต่อกันมาปากต่อปาก และเป็นจุดกำเนิดให้ยึดถือกันมาอย่างแสนนาน

 

เปิดตำนาน "เทศกาลกินเจ" ช่างภาพพีพีทีวี
และแม้ว่าเทศกาลกินเจจะอยู่มาอย่างยาวนาน แต่วัฒนธรรมและความเชื่อไม่ห่างหายไปจากคนในปัจจุบัน

ขอบคุณข้อมูลจาก ความเข้าใจเทพเจ้ากินเจ

 

Bottom-PL-HLW Bottom-PL-HLW

วิดีโอยอดนิยม

ข่าวเด่นในรอบสัปดาห์

PPTVHD36

เพิ่ม PPTVHD36
ลงในหน้าจอหลักของคุณ