"กินเจ" มีประโยชน์อย่างไร ทำไมถึงกลายเป็นเทศกาลสำคัญในไทย

“เทศกาลกินเจ” มีมาอย่างยาวนาน เชื่อกันว่าเก่าแก่ถึง 400 ปี โดยมีจุดเริ่มต้นขึ้นมาในมณฑลฟูเจียนของประเทศจีน ก่อนจะแพร่หลายเข้ามาในประเทศไทย จากชาวจีนที่อาศัยอยู่ในแถบนั้น ที่โล้สำเภาเข้ามา เพื่อทำมากินที่ภาคใต้ของประเทศ เพราะบริเวณนั้นเป็นแหล่งของดีบุกชั้นเยี่ยม

จนทำให้เกิด “ประเพณีถือศีลกินผัก” ที่รับเอาวัฒนธรรมของชาวจีนโพ้นทะเลผสมผสานกับความเชื่อท้องถิ่น เมื่อ ปี พ.ศ. 2368

Shutterstock/-

อย่างไรก็ตามการกินเจนั้น กลับไม่ได้นิยมในประเทศจีน แต่ที่ประเทศไทยนั้น เทศกาลนี้กลับได้รับความนิยมเป็นอย่างมาก และได้รับการสืบทอดมาอย่างยาวนานเกือบ 200 ปีแล้ว แต่เพราะอะไรนั้น ทีมข่าวนิวมีเดีย พีพีทีวี ขออาสาพาทุกคนไปรู้จักประโยชน์ของเทศกาลนี้กัน!

ประโยชน์ในมุมมองศาสนา

มุมมองของศาสนา จะมองประโยชน์ของการกินเจในแง่ของชีวิตและจิตใจ ได้แก่

• เกิดเมตตาจิต มีความสงบ สุขุม เยือกเย็น อารมณ์ไม่ฉุนเฉียว ไม่หุนหันพลันแล่น ไม่โมโหง่าย ซึ่งเชื่อว่าจะช่วยเกื้อกูลส่งเสริมให้บารมีธรรมสูงขึ้นเรื่อยๆ
• ทำให้มีสติมั่งคง มีสมาธิแน่วแน่ ไม่ประมาทเลินเล่อ เป็นประโยชน์ต่อการดำเนินชีวิต และการทำงาน โดยอาจทำให้สามารถรอดพ้นจากภัยต่างๆ เช่น ภัยธรรมชาติ ภัยจากสัตว์ หรือภัยจากเคราะห์กรรม
• ทำให้ไม่เกิดการอาฆาต พยาบาท ทำให้ปราศจากศัตรูทั้งมนุษย์และสัตว์ที่คิดมุ่งทำร้ายตามจองเวร
• สิ่งไม่ดีจะถูกขับออกไป เพราะเมื่อกินเจอย่างสม่ำเสมอ ความรู้สึกขุ่นมัวมืดมนจะหมดไป จึงทำให้ความสดใสปรากฏขึ้นในจิตใจ
• ผู้ที่กินเจ รวมทั้งครอบครัวและบุตรหลาน และคนในปกครอง จะเกิดความรุ่งเรืองในชีวิต มีเหตุให้เกิดอยู่ในดินแดนอารยะ ที่มีแต่ความอุดมสมบูรณ์ ปราศจากการทำร้าย รบราฆ่าฟัน ไม่มุ่งร้ายทำลายชีวิตซึ่งกันและกัน
• เทวดาและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ให้ความคุ้มครองอารักขา ไม่ให้สิ่งเลวร้ายหรือวิญญาณไม่ดีเข้ามาทำร้าย

Shutterstock/-

ประโยชน์ในมุมมองของแพทย์

มุมมองของแพทย์ จะมองประโยชน์ที่ร่างกายจะได้รับ ได้แก่

• ให้พลังเย็น โดยได้รับพลังงานจากฟรุกโตส ซึ่งมีในผักและผลไม้ เป็นพลังงานที่ไม่ทำร้ายร่างกาย
• ช่วยขับถ่ายของเสียออกจากร่างกาย ทำให้ไม่มีสารพิษตกค้าง เพราะกากใยในพืชผักช่วยระบบการย่อยและระบบขับถ่าย ทำให้ไม่เป็นโรคเกี่ยวกับลำไส้ รวมถึงโรคที่เกิดจากระบบขับถ่ายผิดปกติต่าง ๆ เช่น โรคริดสีดวงทวาร
• หากรับประทานเป็นประจำ จะช่วยฟอกโลหิตในร่างกายให้สะอาด เซลล์ต่างๆ ในร่างกายจะเสื่อมช้าลง ทำให้ผิวพรรณผ่องใส มีอายุยืนยาว สายตาดี แววตาสดใส ร่างกายแข็งแรง มีความต้านทานโรค มีความคล่องตัว รู้สึกเบาสบายไม่อึดอัด
• ทำให้ปราศจากโรคร้ายต่าง ๆ เช่น โรคมะเร็ง โรคหัวใจ โรคเส้นเลือดหัวใจตีบตัน โรคตับ โรคสำไส้ โรคเกาต์ ฯลฯ เพราะได้รับอาหารธรรมชาติที่มีประโยชน์ ซึ่งไม่เป็นสาเหตุของโรคต่างๆ และยังช่วยป้องกันโรคร้ายเหล่านี้
• อวัยวะหลักของร่างกาย และอวัยวะเสริมทั้ง 5 ทำงานได้อย่างเต็มสมรรถภาพ โดยอวัยวะหลัก ได้แก่ หัวใจ ไต ม้าม ตับ ปอด และ อวัยวะเสริมทั้ง 5 ได้แก่ ลำไส้ใหญ่ ลำไส้เล็ก กระเพาะ ปัสสาวะ กระเพาะอาหาร ถุงน้ำดี
• ผู้ที่กินเจจะมีร่างกายที่สามารถต้านทานต่อสารพิษต่าง ๆ ได้สูงกว่าคนปกติทั่วไป ได้แก่ ยากำจัดศัตรูพืช ยาฆ่าแมลง หรือสารเคมีที่เป็นอันตราย อื่นๆ มลภาวะที่เกิดจากการเผาไหม้ของเครื่องยนต์ ทั้งจากรถยนต์และโรงงานอุตสาหกรรม ฯลฯ ซึ่งมีปะปนอยู่ในอากาศรวมถึงแหล่าอาหารและน้ำดื่ม
• สารอาหารจากพืชพัก ช่วยให้เซลล์ในร่างกายทนต่อการทำลายจากกัมมันตภาพรังสีได้

กินเจแล้วจะขาดสารอาหารหรือไม่

มักมีคนสงสัยว่า กินเจแล้วจะได้อาหารครบ 5 หมู่หรือไม่ โดยเฉพาะโปรตีน ซึ่งคนส่วนใหญ่มักจะเข้าใจว่าโปรตีนในเนื้อสัตว์เป็นโปรตีนที่มีคุณภาพดีกว่าโปรตีนในพืช ซึ่งเป็นความเข้าใจผิด เพราะแท้จริงแล้วมีคุณค่าทางอาหารใกล้เคียงกัน และโปรตีนในถั่วยังมีถึง 10 ชนิด ด้วยกัน นอกจากนี้อาหารในหมู่อื่นก็ยังมีอยู่ในพืชครบทั้งสิ้น จึงขึ้นอยู่กับพฤติกรรมการกินอาหารมากกว่าว่า กินครบ 5 หมู่หรือไม่

ดังนั้นทุกเพศ ทุกวัย ทุกกลุ่มสามารถกินกันได้ แต่ต้องมีการควบคุมคุณค่าทางโภชนาการที่ควรได้รับในแต่ละวันให้ครบด้วย

Shutterstock/-

ตำนานเล่าขานและความเชื่อเกี่ยวกับการกินเจมีให้เราเห็นกันหลากหลาย แม้ประโยชน์ทางศาสนาไม่อาจจับต้องได้ แต่ประโยชน์ทางสุขภาพ ก็มีผลการศึกษาทางวิทยาศาสตร์ที่ออกมาสอดรับกับเทรนด์การกินอาหารสุขภาพของคนไทยที่เพิ่มสูงขึ้น นี่จึงอาจเป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้เทศกาลกินเจกลายเป็นที่นิยมก็ว่าได้

ขอบคุณข้อมูลจาก : วิกิพีเดีย, งานพัฒนาและจัดการสารสนเทศ ฝ่ายเทคโนโลยีสารสนเทศห้องสมุด มหาวิทยาลัยรามคำแหง และ ศูนย์ส่งเสริมการเรียนรู้อำเภอนายายอาม ห้องสมุดประชาชน อำเภอนายายอาม